توسعه مدل عامل بنیان جهت تخصیص بهینه آب از مخزن سد مطالعه موردی: سد شهید رجایی

با وجود پیشرفت ابزارهای فنی برای تجزیه و تحلیل سیستم های پیچیده، مهم ترین مسئله در حل مشکلات منابع آب بر تعامل سیستم های انسانی و طبیعی تمرکز دارد. مدل سازی عامل بنیان در سال های اخیر به عنوان ابزاری موثر برای توسعه مدل های یکپارچه انسانی و زیست محیطی مورد استفاده قرار گرفته است. یکی از اصلی ترین چالش های کاربرد مدل های عامل بنیان در مدیریت منابع آب، شناسایی و توصیف عامل های اصلی می باشد. در این پژوهش، یک مدل عامل بنیان برای تخصیص بهینه آب از مخزن سد به نیازهای پایین دست توسعه داده شده است. مدل ارایه شده شامل شبیه سازی مخزن با استفاده از سیاست بهره برداری استاندارد، بهینه سازی تخصیص آب با استفاده از الگوریتم ژنتیک و شبیه سازی رفتاری عامل ها با استفاده از مدل عامل بنیان می باشد. مدل شبیه سازی رفتاری، تعامل ذی نفعان را شبیه سازی کرده و واکنش آن ها به تصمیمات تخصیص آب را نشان می دهد. برای توسعه مدل، عامل های اصلی در حوزه آبریز تجن اعم از شرب، صنعت، کشاورزی، محیط زیست و بخش سیاست گذار، شناسایی شدند. مدل ارایه شده روشی جدید برای شبیه سازی تعاملات ذی نفعان و ایجاد یک رابطه هیدرولوژیکی-زیست محیطی-انسانی به منظور مدیریت تقاضا و تخصیص بهینه ی آب به نیازها می باشد. نتایج به دست آمده نشان داد که مدل ارایه شده توانایی بالایی در افزایش مطلوبیت عامل ها و سود کل از طریق تحلیل بازخورد عامل ها دارد به طوری که مطلوبیت عامل های کشاورزی از 19 درصد تا 47 درصد و سود کل به میزان 4/21 درصد افزایش یافته است.