اثر انواع بیوچار غنی شده و باکتری های حل کننده فسفات بر فعالیت فسفاتازی و فراهمی فسفر خاک و رشد گندم در خاک شور اطراف دریاچه ارومیه

شوری خاک به طور منفی بر رشد و عملکرد گیاه تاثیر می گذارد. با این وجود، پیش بینی می شود که باکتری های ریزوسفری محرک رشد گیاه (PGPRs) و استفاده از بقایای گیاهی به صورت بیوچار رشد و توسعه گیاه در شرایط تنش زا را تسهیل کند. بدین منظور برای ارزیابی تاثیر انواع بیوچار غنی شده و باکتری های حل کننده فسفات (PSB) بومی خاک های شور اطراف دریاچه ارومیه بر فراهمی فسفر این خاک ها، آزمایش فاکتوریل گلدانی در قالب طرح کامل تصادفی با دو نوع خاک شور (15=EC) و غیر شور (2 =EC) و انواع بیوچار غنی شده با اسیدفسفریک- سنگ فسفات (BC-H3PO4-RP)، اسیدکلریدریک-سنگ فسفات (BC-HCl-RP) ، سنگ فسفات - باکتری های حل کننده فسفات (BC-RP-PSB) و مصرف همزمان بیوچار- سنگ فسفات (BC-RP)، بیوچار - باکتری های حل کننده فسفات (BC-PSB)، بیوچار معمولی (BC) و کود فسفاته (TSP) اجرا شد. پس از برداشت گیاه، وزن ماده خشک و غلظت فسفر گیاه، برخی ویژگی های شیمیایی نظیر pH، قابلیت هدایت الکتریکی، فسفر اولسن و فعالیت فسفاتاز خاک ها اندازه گیری شد. در هر دو خاک، بیشترین عملکرد و فسفر گیاه در تیمارهای BC-H3PO4-RP ، BC-HCl-RP و BC-RP-PSB بدست آمد. بیشترین فعالیت فسفاتاز قلیایی در تیمار BC-RP-PSB و فسفاتاز اسیدی در تیمارهای  BC-H3PO4-RPو BC-HCl-RPاندازه گیری شد. برخلاف EC، تیمارهای آزمایش pH خاک ها را بطور معنی داری کاهش دادند. به طوری که تیمار BC-H3PO4-RP به اندازه 1/1 واحد pH خاک S2 و 6/0 واحد pH خاک S1 و تیمار BC-HCl-RP 56/0 واحد pH خاک S1 و 16/1 واحد pH خاک S2 را کاهش دادند. غلظت فسفر اولسن در تیمار BC-H3PO4-RP و BC-HCl-RP برای خاک S1 به ترتیب 7/58 و41 میلی گرم در کیلوگرم برای خاک S2 4/67 و 6/38 میلی گرم در کیلوگرم خاک بود. نکته جالب توجه اینکه، در هر دو خاک، غلظت فسفر اولسن در تیمارهای بیوچارهای غنی شده بویژه بیوچار غنی شده با خاک فسفات و باکتری های حل کننده فسفات (BC-RP-PSB)  نسبت به تیمار TSP بیشتر بود.این نتایج دور از انتظار بود بدین منظور پیشنهاد می گردد برای مقایسه بهتر این کود با TSP و نیل به نتایج کاربردی تر، تحقیقات تکمیلی و مطالعات مزرعه ای طولانی مدت بیشتری انجام پذیرد.