شاخصه های ایده پردازی در فرآیند طراحی از دیدگاه نشانه شناختی با کاربست تحلیل عامل R

بسیاری از معضلات جامعه معماری، از جمله تضعیف ابعاد هویتی چون حس تعلق به مکان، در نتیجه کم توجهی به وجوه معنایی و خوانش اثر در طراحی شکل می گیرد. چراکه مولفه های معانی با ایجاد ادراکی درونی از فضا، عاملی موثر در به وجود آوردن هویت و زیبایی است. نشانه ها به عنوان شاخص ترین عوامل معنایی، می توانند عاملی موثر در ارتقای حس مکان در ارتباط هرچه بهتر با مخاطب باشند. از آن جا که یکی از ابتدایی ترین و مهم ترین بخش ها در فرآیند طراحی، ایده پردازی است، آسیب مطرح شده مبنی بر عدم توجه به معنا در فرآیند طراحی را می توان در بخش ایده یابی نیز ریشه یابی نمود؛ چراکه نتیجه نهایی طراحی، بازنمود و انعکاس ایده ها است. این درحالی است که امروزه غالبا کپی برداری از نمونه ها، راه کار اصلی ایده پردازی در سطوح طراحی است که به بی هویتی و عدم توجه به فرهنگ اجتماعی منجر خواهد شد. پیشینه پژوهش بر تحقیقاتی اشاره دارد که بر منابع برداشت ایده و بررسی جایگاه آن در فرآیند طراحی تمرکز یافته اند و در این میان، خلا رویکرد معنامحوری در ایده پردازی محسوس است.

اصلی ترین پرسش تحقیق از چیستی مهم ترین مولفه های موثر بر ایده پردازی طراحی با کاربست نشانه شناختی، براساس الگوهای ذهنی فراگیران معماری پرسش می نماید. سوال جزیی تر نیز محوری ترین عامل در دست یابی به شاخصه های موثر بر ایده پردازی نشانه شناسانه را جست وجو خواهد نمود.

پژوهش در راستای دست یابی به هدف اصلاح فرآیندهای ایده پردازی طراحی با بهره گیری از دانش نشانه شناسی در ساحت خوانش مخاطب، به تحلیل مسیر و تحلیل عامل می پردازد.

روش تحقیق پیمایشی، با استفاده از ابزار پرسش نامه پاسخ بایست و با نمونه گیری از دانشجویان معماری دانشگاه های مطرح شهر تهران، در راستای تحقق هدف به کارگرفته شده اند.

بر این اساس مهم ترین مولفه های موثر بر ایده پردازی طراحی با کاربست نشانه شناختی، براساس الگوهای ذهنی معماران، عوامل «تحلیل پژوهش محور»، «ابعاد روان شناختی»، «ابعاد زیبایی شناختی»، «ارزیابی خوانش محور جمعی نشانه ها» و «بداعت در ایده پردازی» تبیین گردید و محوری ترین شاخصه آن ها، عامل «خوانایی» در ادراک مخاطبان از نشانه مطرح است.