پراکنش و توالی استقرارهای پیش ازتاریخی غرب رودخانه کرخه، شمال خوزستان

بیش از صدسال است که در دشت شوشان در بخش شمالی استان امروزی خوزستان، بررسی ها و کاوش های بی شماری انجام شده است. اکثر این فعالیت های میدانی بر بخش مرکزی این دشت تمرکز داشته اند و بررسی های روشمند انگشت شماری در بخش های حاشیه ای آن صورت گرفته است. متاسفانه، بسیاری از بررسی های گذشته یا بهتر است بگوییم نخستین بررسی هایی که در دشت شوشان انجام شد، کل دشت را در مدت زمان سه یا چهار هفته بررسی کرده اند که در مقیاس وسعت زیاد این دشت زمان بسیار کمی برای انجام یک بررسی دقیق و روشمند به حساب می آید. درواقع اطلاعات ما از نظام های استقراری و توالی فرهنگی در مناطق حاشیه ای همچون غرب کرخه بسیار اندک و ناقص است. علاوه بر این، بقایای جنگ تحمیلی عراق باعث شده است که بعد از انقلاب نیز این منطقه هرگز موردتوجه مطالعات جدی و روشمند باستان شناسی قرار نگیرد. در بیشتر بحث های صورت گرفته در مورد هزاره پنجم و چهارم پ. م.، بیشتر به دشت دهلران در شمال غرب دشت شوشان اشاره شده است، درحالی که منطقه حایل بین دشت شوشان و دهلران که در واقع می توانسته به عنوان پلی ارتباطی بین این دو دشت به صورت مستقیم و جنوب میان رودان به صورت غیرمستقیم بوده باشد، هرگز موردبررسی قرار نگرفته است.در این مقاله، محوطه ها و نظام استقراری در طول هزاره پنجم تا اوایل هزاره سوم پ.م. در غرب کرخه موردبحث قرار خواهد گرفت. علاوه بر این، با تکیه بر بررسی های صورت گرفته در غرب کرخه، دوره تاریک و مهم در باستان شناسی جنوب غرب ایران یعنی دوره شوش پایانی الف (دوره گذار از شوش 1 به شوش 2) در شمال دشت شوشان بازبینی و مورد نقد خواهد گرفت تا درک درستی از چالش ها و مشکلات اصلی نظام استقراری این دوره در دشت شوشان ارایه شود.