تحلیل رقابت بین‌گونه‌ای اُرس در ذخیره‌گاه جنگلی کَندیرق به‌وسیلۀ آماره او-رینگ و تابع همبستگی نشان‌دار

ذخیره‌گاه‌های جنگلی الگوی کوچک‌شده ذخیره‌گاه‌های بیوسفر هستند که در آنها گونه‌های منحصربه‌فرد و کمیاب یا رو به انقراض به صورت طبیعی می‌رویند. جنس ارس از معدود سوزنی‌برگان بومی ایران است که با وجود اهمیت زیاد روندی رو به انهدام دارد که این موضوع به‌ویژه در مناطق حفاظت‌نشده بحرانی‌تر است. در این پژوهش رقابت بین‌گونه‌ای ارس با گونه‌های همراه در ذخیره‌گاه جنگلی کندیرق خلخال در استان اردبیل بررسی شد. بدین منظور یک قطعه جنگلی به مساحت 2/13 هکتار آماربرداری صددرصد شده و متغیرهای قطر برابرسینه، ارتفاع کل و قطر تاج و مختصات مکانی همه گونه‌های درختی ثبت شد. سپس از آماره دومتغیره او- رینگ و تابع همبستگی نشان‌دار برای بررسی رقابت بین‌گونه‌ای ارس با دو گونه اصلی همراه یعنی بنه و کیکم استفاده شد. نمودارهای آماره دومتغیره او- رینگ نشان داد که کنش متقابل این سه گونه بیشتر از نوع استقلال یا در نهایت در مقیاس‌های کوچک از نوع جاذبه است. نمودارهای توابع تک‌متغیره و دومتغیره همبستگی نشان‌دار نیز نشان داد که متغیرهای قطر برابرسینه، ارتفاع کل و قطر تاج در ارتباط متقابل و دوبه‌دوی این سه گونه عمدتا مستقل از یکدیگرند و درختان مجاور این سه گونه از نظر متغیرهای یادشده همبستگی مکانی معنی‌داری را نشان نمی‌دهند که همه این موارد دلیل بر نبود رقابت معنی‌دار بین ارس و گونه‌های همراه آن در این ذخیره‌گاه است. بنابراین به‌منظور احیا و غنی‌سازی در دیگر رویشگاه‌های ارس با شرایط مشابه می‌توان بنه و کیکم را به‌عنوان گونه‌های همراه وارد رویشگاه ارس کرد.