بررسی ضرب المثل های گویش گریمنج از منظر علم بیان

ضرب المثل ها به عنوان یکی از بارزترین جلوه های ادبیات عامه، نقش مهمی در شناخت فرهنگ و اندیشه مردم دارد. مقاله پیش رو در نظر دارد ضمن معرفی گویش گریمنج، به عنوان یکی از قدیمی ترین گویش های جنوب خراسان، ضرب المثل های رایج این منطقه را از دیدگاه بلاغی بررسی کند، تا دریابد این امثال از نظر کاربرد ایماژ و صور خیال تا چه میزان قابل توجه هستند و کدام یک از صناعات بیانی در امثال مورد نظر، کاربرد بیشتری دارد. نتایج این تحقیق که به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده، بیانگر آن است که ارزش بلاغی این امثال بسیار قابل توجه است و از تمام ظرفیت های علم بیان درآن استفاده شده است و این نتیجه ی قدرت تصویرسازی و خیال پردازی گویندگان، برای نفوذ در دل ها و اذهان است. زیرساخت غالب ضرب المثل ها برپایه تشبیه است اما گرایش به استعاره بویژه استعاره تمثیلی در آنها بیشتر است و بیشتر ضرب المثل ها، استعاره مرکب یا تمثیلی هستند. هم چنین در مثل های رایج گریمنج از واژگان، مفاهیم و اصطلاحات مربوط به کشاورزی و دامداری و اقلیم مخصوص این منطقه مانند زعفران، ولگار و... استفاده شده است. تک مصراعی بودن اغلب امثال این گویش، باعث تاثیر بیشتر و تاکید بر پیام نهفته در آن شده است.