بررسی تنوع گونه های چوبی در رابطه با عوامل فیزیوگرافی (مطالعه موردی؛ رویشگاه سرخدار کلاله - ارسباران)

عوامل فیزیوگرافی با توجه به نقش ویژه ای که در تعیین برخی از شاخص های اقلیمی و خاکی ایفا می کنند، همواره بر تنوع و غنای گونه های گیاهی اثرگذار هستند. با توجه به اهمیت ناحیه رویشی ارسباران، مطالعه حاضر با هدف بررسی تنوع زیستی گونه ای چوبی رویشگاه سرخدار کلاله در رابطه با عوامل فیزیوگرافی به انجام رسید. به این منظور 62 قطعه نمونه 4آری مربع شکل با روش تصادفی منظم با ابعاد شبکه 300×200 متر در در سه طبقه ارتفاعی (کمتر از 1200، 1400-1200 و بیش از 1400 متر از سطح دریا)، سه طبقه شیب (کمتر از 40، 60-40 و بیش از 60 درصد) و در چهار جهت جغرافیایی اصلی در منطقه اجرا و در آن نام گونه های چوبی به همراه دو قطر بزرگ و کوچک تاج گونه های موجود در فرم های آماربرداری ثبت گردید. برای محاسبه شاخص های تنوع، یکنواختی و غنای گونه های چوبی از مشخصه مساحت تاج پوشش استفاده شد. بر اساس نتایج به دست آمده، میانگین شاخص های تنوع شانون- وینر ، یکنواختی اسمیت- ویلسون و غنای مارگالف گونه های چوبی به ترتیب 61/1، 55/0 و 92/0 محاسبه شد. بیشترین مقدار غنا و تنوع گونه های چوبی منطقه در طبقه ارتفاعی 1200 تا 1400 متر و بیش از 1400 متر و بیشترین شاخص یکنواختی و تنوع نیز در جهت جغرافیایی غربی و شمالی مشاهده شد. اثر شیب روی هیچ کدام از شاخص های مورد مطالعه معنی دار نبود. بنابراین برنامه ریزی برای حفظ و احیاء جنگل های منطقه می بایست با اولویت مناطق کم ارتفاع (کمتر از 1200 متر) و توجه ویژه به جهت های شرقی و جنوبی منطقه مورد مطالعه صورت گیرد.