ارزیابی خشکسالی های هیدروژئولوژیکی و هواشناسی دشت شهرکرد و تعیین مناطق بحرانی آبخوان

یکی از منابعی که به شدت تحت تاثیر خشکسالی واقع شده و کمتر مورد توجه قرار می گیرد، آب های زیرزمینی است. با توجه به خشکسالی های اخیر به خصوص در مناطق مرکزی کشور، مطالعه تاثیر این خشکسالی ها بر منابع آب بسیار حایز اهمیت است. هدف اصلی این پژوهش، مشخص کردن خشکسالی های هواشناسی و هیدروژیولوژیکی، بررسی اثرات خشکسالی هواشناسی بر نوسانات سطح آب زیرزمینی و تعیین نواحی بحرانی آبخوان دشت شهرکرد است. برای این منظور، از شاخص بارش استاندارد اصلاح شده (SPImod) برای بررسی خشکسالی هواشناسی و شاخص منبع آب زیرزمینی (GRI) برای بررسی خشکسالی آب زیرزمینی و آزمون همبستگی متقاطع برای بررسی اثرات خشکسالی هواشناسی بر خشکسالی هیدروژیولوژیکی استفاده شد. برای انجام این پژوهش، از آمار بارش ماهانه ایستگاه سینوپتیک شهرکرد و اطلاعات مربوط به سطح ایستابی 35 پیزومتر موجود در سطح دشت به صورت ماهانه در بازه زمانی 94-1363 استفاده شد. بر اساس شاخص GRI، آبخوان به سه محدوده در شمال، مرکز و جنوب غربی تقسیم شد. نتایج حاصل از همبستگی بین شاخص SPI اصلاح شده در مقیاس های یک، سه، شش، نه، 12، 18، 24 و 48 ماهه و شاخص GRI بیانگر وجود بیشترین ارتباط بین شاخص SPI اصلاح شده در مقیاس 18 ماهه و شاخص GRI یک ماهه است. همچنین، شاخص GRI با تاخیر فاز زمانی شش و 18 ماهه در نواحی شمالی و مرکزی و بدون تاخیر زمانی بر مناطق جنوب غرب، اثر خشکسالی هواشناسی را بر آبخوان دشت شهرکرد نمایان می سازد. مقایسه شاخص GRI معرف این سه محدوده نشان داد که نواحی شمالی و مرکزی آبخوان در وضعیت بحرانی تر از نظر افت تراز آب زیرزمینی قرار دارند و نواحی خروجی دشت از وضعیت پایدارتری برخوردار است.