تغییرپذیری ویژگی های فیزیکی، شیمیایی و زیستی خاک در مراحل تحولی جنگل راش (Fagus orientalis Lipsky) در منطقه اسالم گیلان

پژوهش پیش رو با هدف ارزیابی ویژگی های فیزیکی، شیمیایی و زیستی خاک در مراحل تحولی جنگل راش (Fagus orientalis Lipsky) در منطقه اسالم استان گیلان انجام شد. سه قطعه نمونه یک هکتاری (100 × 100 متر مربع) که در آن ها سه مرحله تحولی جوانی، بلوغ و پوسیدگی وجود داشت، برای انجام پژوهش انتخاب شدند. در هر قطعه نمونه اصلی، نمونه برداری خاک از عمق صفر تا 20 سانتی متری در چهارگوشه پنج قطعه نمونه فرعی 400 متر مربعی (درمجموع 60 نمونه) انجام شد. نتایج نشان داد که بافت خاک در مراحل سه گانه تحولی جنگل راش باهم اختلاف معنی دار دارند. تفاوت مراحل تحولی توده جنگلی موردنظر ازنظر متغیرهای شیمیایی شامل پتاسیم قابل جذب، درصد کربن آلی، C/N، آهن، منگنز، مس و روی معنی دار بود. بیشترین میانگین تنفس میکروبی، زی توده میکروبی کربن و فسفر و نیز بیشترین نسبت زی توده میکروبی کربن به زی توده میکروبی نیتروژن و نسبت زی توده میکروبی فسفر به زی توده میکروبی نیتروژندر مرحله تحولی پوسیدگی مشاهده شد. براین اساس می توان گفت که مرحله پوسیدگی ازنظر فعالیت های ریزاندامگان، شرایط مساعدتری دارد. یافته های دیگر این پژوهش نشان داد که ویژگی های زیستی و میکروبی خاک، شاخص بهتری برای بیان تفاوت بین مراحل تحولی جنگل هستند. درمجموع، با توجه به شرایط سنی و ساختاری در مراحل سه گانه تحولی راشستان موردمطالعه استنباط می شود که این مراحل طی زمان با تاثیر بر ریزاقلیم، تغییراتی را در ویژگی های فیزیکی، شیمیایی و زیستی خاک ایجاد می کنند. باتوجه به انجام پژوهش پیش رو در قطعه شاهد، این نتایج به عنوان مبنایی در توده های جنگلی دیگر می تواند توسط مدیران جنگل در عملیات جنگل شناسی و احیا جنگل استفاده شود.