مفهوم و ماهیت تجربه دینی و عرفانی

در این مقاله درباره مفهوم و ماهیت تجربه دینی و عرفانی، که معرکه آراء اندیشمندان است، و مفاهیم مرتبط چون کشف و شهود و تجلی، بحث و بررسی شده است؛ زیرا یکی از کارکردهای دین در ساحت حیات فردی، تجربه‌هایی است که انسان را با اموری مربوط به دین رو‌به‌رو و به معارف ویژه‌ای نایل می‌کند، که اصطلاحا آنها را «تجربه دینی» و نوع خاصی از آن را «تجربه عرفانی» نامیده‌اند. تجربه عرفانی بیانگر این است که زندگی ما با جهان روحانی بزرگ‌تری پیوند دارد و از آن مدد می‏گیرد؛ زیرا زندگی ما دارای دو ساحت محسوس و نامحسوس است و ساحت نامحسوس، امری عینی و خارجی است، نه ذهنی. عارف احساس می‏کند آنچه یافته، از محتوا، مفهوم و واقعیت برخوردار است و نوعی ادراک مستقیم واقعیت به شمار می‏آید. تجربه عرفانی، گزارش فایق‌آمدن روح آدمی در کارزار بی‌امان جسم و روح است؛ بازجستن و برجسته‌کردن حصه‌ای از سرشت الهی است که در او به ودیعت نهاده شده است.