بررسی همبستگی میزان کروم، روی و مس با طول، وزن، سن و جنسیت در ماهیچه ماهی سفید (Rutilus kutum) صید شده از شمال و جنوب تالاب انزلی

بعضی از عناصر سنگین مانند مس و روی برای متابولیسم ماهی و انسان ضروری هستند، در حالی که غلظت بیش از حد فلزات سنگین اکوسیستم را مختل می کند، زیرا برخی از این موارد باعث تخریب بالقوه محیط زیست موجودات زنده می شوند. ماهی ها عمده ساکنان این محیط ها هستند که می توانند تحت تاثیر آلاینده های سمی قرار بگیرند. ورود این این آلاینده ها به ماهی و انتقال به انسان می تواند بیماری های متعددی را برای انسان ایجاد کند. ماهی سفید ازجمله ماهیان بازارپسند و ممتاز شیلاتی محسوب می شود که بررسی میزان فلزات سنگین آن ازنظر میزان سلامت و همچنین سلامت غذای جامعه اهمیت دارد. این تحقیق باهدف بررسی میزان تجمع فلزات سنگین کروم، روی و مس در بافت عضلانی ماهی سفید تالاب انزلی، بررسی همبستگی این عناصر با طول و وزن ماهی و مقایسه غلظت این فلزات با استاندارد FAO انجام شد. برای اجرای این تحقیق تعداد 30 فطعه ماهی سفید از هر یک از مناطق شمال (انزلی) و جنوب (صومعه سرا) تالاب انزلی در فصل زمستان سال 1396 صید شد. میزان تجمع عناصر سنگین در بافت خوراکی با استفاده از روش اسپکتروفتومتری اتمی شعله ای اندازه گیری شد. میانگین وزن نمونه ها در مناطق شمال و جنوب تالاب 468 - 460 گرم و میانگین طول 40/32-31 سانتی متر بود. میانگین روی در ماهی سفید مناطق شمال (32/11) و جنوب تالاب (61/13) میکروگرم/گرم اختلاف معنی دار داشتند (05/0 P<). اما میانگین کروم در مناطق شمال و جنوب (00/0)  میکروگرم/گرم و مس در مناطق شمال (47/2) و جنوب (66/3) میکروگرم/گرم تالاب اختلاف معنی دار نداشتند (05/0P>). میانگین روی و مس در مقایسه با استاندارد جهانی (FAO) به طور معنی-داری کمتر بود (05/0 P<). در این مناطق تجمع روی از مس و کروم و تجمع مس از کروم در ماهیچه خوراکی ماهی سفید تالاب انزلی بیشتر بود. فلزات مورد مطالعه در بافت خوراکی نمونه های صید شده از مناطق شمال و جنوب تالاب تفاوت معنی دار نشان ندادند (05/0> P). بر اساس نتایج اندازه گیری کروم ارتباط این فلز با طول و وزن قابل بررسی نبود.  در بافت خوراکی ماهی سفید صید شده از مناطق شمال و جنوب تالاب، طول و جنسیت با فلزات روی و مس همبستگی منفی داشتند. در منطقه جنوب تالاب همبستگی مثبت بین وزن و غلظت فلز مس اتفاق افتاد. در منطقه شمال تالاب همبستگی بین سن با فلز مس در ماهی مورد مطالعه منفی بود. همچنین تفاوت معنی-دار در همبستگی مشاهده نشد (05/0P>). بین تجمع فلزات کروم، روی و مس با جنسیت ارتباط وجود نداشت. با توجه به این که حد مجاز کروم، روی و مس توسط غذا و دارو 0، 50 و 20 میکروگرم/گرم اعلام شده است، بنابراین ازنظر بهداشت مواد غذایی ماهی سفید صیدشده از مناطق شمال و جنوب تالاب انزلی ازنظر میزان تجمع روی، مس و کروم برای مصارف انسانی مناسب بوده و فاقد عوارض جانبی برای انسان است.