معناشناسی توصیفی اراده با تاکید بر روابط همنشینی و جانشینی

اراده در خدا و انسان از مسایل مهم در حوزه معرفت دینی است که از دیرباز مورد توجه متفکران بوده و چالش‎هایی را در پی داشته است. در مقاله پیش رو به بررسی واژه با روش معناشناسی توصیفی و محوریت رابطه همنشینی وجانشینی- که از زبان‎شناسی ساخت‎گرا برآمده- پرداخته می‏شود. مطالعه مشتقات اراده در 47 سوره از قرآن، نشان ازارتباط معنایی آنبر محور جانشینی با «مشیت، اختیار، اشتهاء، ابتغاء، هم، عزم و قضی» و بر محور همنشینی با «الله، فعل، کن فیکون، امر، وجه و نفس» می‏باشد که حوزه معنایی اراده را شکل می‏دهند. بر محور جانشینی، این واژگان در هسته اصلی معنای اراده یعنی «خواستن»، مشترک بوده وجملگی در زنجیره انجام فعل قرار می‎گیرند. بر محور همنشینی نیز دو نسبت تقارب معنایی و رابطه مکملی دیده می‎شود که درمجموع می‏توانند معنای شفاف و دقیق‎تری از اراده را ارایه نمایند.