پیش نگری چشم انداز بلندمدت دمای آینده ایران مبتنی بر برونداد پروژه مقایسه مدل های جفت شده فاز ششم (CMIP6)

در این پژوهش برونداد سه مدل از مدل های فاز ششم CMIP6  (Coupled Model Intercomparison Project phase 6 برای درستی سنجی انتخاب و چشم انداز بلندمدت دمای آینده کشور پیش نگری شد. بنابراین از دو دسته داده شامل دمای 43 ایستگاه همدید و برونداد سه مدل BCC-CSM2-MR، CAMS-CSM1-0 و MRI-ESM2-0 از مجموعه مدل های CMIP6 برای دو دوره (2009-1990 و 2100-2020) با تفکیک افقی 100 کیلومتر و سنجه های متداول آماری شامل MAE (Mean Absolute Error)، MBE (Mean Bias Error)،  RMSE (Root Mean Square Error)، t-Jacovids برای اختلاف دمای ایستگاه و مدل ها استفاده شد. مقایسه سنجه های آماری محاسبه شده نشان دهنده عملکرد بهتر مدل MRI-ESM2-0 در بین سه مدل یاد شده می باشد. بنابراین مدل MRI-ESM2-0 به عنوان مدل منتخب جهت پیش نگری دمای آتی کشور تحت دو سناریوی SSP2-4.5 و SSP5-8.5 انتخاب شد. برای حذف اریبی مدل MRI-ESM2-0  از روش تغییر عامل دلتا DCF (Delta Change Factor) و برای مطالعه روند و شیب روند از آزمون های من-کندال و سنس استفاده شد. به طورکلی نتایج بیانگر بی هنجاری مثبت دما (متوسط سالانه کل کشور برای سناریو SSP2-4.5، 15/2 و SSP5-8.5، 34/3 oC) در ایران در تمام ماه های سال تا پایان قرن بیست ویکم است. شدت بی هنجاری در ماه های گرم سال بیشتر از ماه های سرد سال است. متوسط روند دما در تمامی ماه ها و سناریوها افزایشی و این مقدار از نظر آماری در سطح 1/0 معنی دار است. متوسط شیب روند بین سالانه در سناریوی SSP2-4.5، year-1 02/0 و بر اساس سناریوی SSP5-8.5، year-1 05/0 درجه سلسیوس محاسبه شد. پیش نگری دما در چشم انداز بلندمدت نشان داد بیشینه بی هنجاری دمای ایران در مناطق مرتفع و کمینه بی هنجاری در سواحل شمالی، شمال شرق و سواحلی جنوبی خواهد بود.