وضعیت شناختی و ارتباط آن با برخی از ویژگی های جمعیت شناختی سالمندان تحت همودیالیز

با افزایش سن و آغاز سالمندی، افراد به تدریج برخی از کارکردهای فیزیولوژیک و روانی-اجتماعی خود را از دست می دهند. هر رویکردی که بتواند اثرات منفی سن بر وضعیت شناختی را کاهش دهد یا خطر ابتلا به زوال عقل را کاهش دهد، تاثیر شگرفی در کیفیت زندگی سالمندان خواهد گذاشت. این مطالعه باهدف تعیین وضعیت شناختی و ارتباط آن با برخی مشخصات جمعیت شناختی در سالمندان تحت همودیالیز مراکز درمانی دانشگاه علوم پزشکی گیلان انجام شد.

تحقیق حاضر یک مطالعه توصیفی مقطعی بوده و بر روی 84 سالمند تحت همودیالیز بستری در مراکز درمانی در سال 1398 انجام شد. داده ها با استفاده از پرسشنامه خصوصیات دموگرافیک و آزمون مختصر معاینه وضعیت روانی (MMSE) که روایی و پایایی آن در مطالعات داخلی کشور به تایید رسیده است. جمع آوری شد و سپس با استفاده از آمار توصیفی (جداول توزیع فراوانی، میانگین و انحراف استاندارد) و تحلیلی (کای دو، من- ویتنی و کروسکال والیس) و بهره گیری از نرم افزار SPSS نسخه 20 با در نظر گرفتن سطح معنی داری 0/05، مورد تجزیه تحلیل قرار گرفت.

یافته ها بیانگر آن بود که اکثر سالمندان تحت همودیالیز (64/3%) دچار اختلال شناختی خفیف بودند. در بین ابعاد آزمون، بعد جهت یابی با میانگین و انحراف استاندارد 1/689±9/04، بیشترین میزان و بعد سازندگی، با میانگین و انحراف استاندارد 0/488±0/62، کمترین سهم را در وضعیت شناختی در سالمندان تحت همودیالیز مراکز درمانی به خود اختصاص دادند. همچنین یافته ها نشان داد بین وضعیت شناختی با برخی از مشخصات جمعیت شناختی سالمندان تحت همودیالیز (جنس، سطح تحصیلات، وضعیت تاهل و بیماری زمینه ای) ارتباط معنی دار وجود دارد (0/001> p).

با توجه به یافته های این مطالعه، وضعیت شناختی در سالمندان تحت همودیالیز تحت تاثیر برخی ویژگی های جمعیت شناختی مانند جنس، سطح تحصیلات، وضعیت تاهل و بیماری زمینه ای قرار می گیرند. آگاهی از نتایج این پژوهش می تواند موردتوجه مسیولین قرار گیرد تا با برنامه ریزی لازم و فراهم آوردن تمهیدات موردنیاز، زمینه را جهت ارتقاء وضعیت شناختی سالمندان فراهم نمایند.