بررسی تطبیقی سیر و سلوک از منظر عزیزالدین محمد نسفی و علامه بحرالعلوم (ره)

سلوک یعنی پیمودن راه و سیر، یعنی تماشای آثار و خصوصیات منازل و مراحل در بین راه است. سیر و سلوک عرفانی درواقع سفری معنوی است که در آن سالک و طالب راه حق از خود به جانب حق تعالی گام برداشته و منازل و مقاماتی را طی‏می‏کند، تا به پیشگاه حضرت حق نایل گردد. زاد و توشه این سفر روحانی مجاهده و ریاضت نفسانی است. هر یک از عرفا درباره سیر و سلوک دیدگاه خاصی را طرح کرده و مطالب ارزشمندی را در این زمینه بیان نموده‏اند که در کتب ایشان، به آنها اشاره شده است. در این مقاله سعی بر آن است تا با روش توصیف و تحلیل به بررسی تطبیقی سیر و سلوک در آثار عزیزالدین محمد نسفی و در کتاب سیر وسلوک منسوب به بحرالعلوم پرداخته شود. با توجه به آثار ارزشمند ایشان، به این نکته می‏رسیم که هر دو عارف ارکان، مراحل، آداب و مقدمات خاصی را برای سیر و سلوک سالک بیان کرده‏اند که بیانگر دیدگاه عرفانی و شرعی آنها است. اما با وجود تفاوت در طریقه و شیوه سلوکی هر دو عارف مذکور، شباهت‌هایی را نیز می‏توان بین آنها بدست داد. این مقاله به بررسی و تحلیل نقاط اختلاف و اشتراک عزیزالدین محمد نسفی و علامه بحرالعلوم(ره) در این باره می‌‏پردازد.