نقش حوزه پیراشهری در سامان دهی کلان شهر تهران با تاکید بر شهرهای جدید

کلان‌شهرها نقش بی‌بدیلی در تداوم زیست بشر، آینده جامعه بشری و تعیین مسیر آینده ایفا می‌کنند. یافتن الگوی مناسب برای توسعه این مناطق می‌تواند به توسعه پایدار در سطح ملی و کاهش ناپایداری‌ها کمک کند. گسترش محدوده در حوزه بلافصل پیرامون به اشکال کالبدی، تغییر کاربری زمین و نقش‌ها از کارکردهای کلان‌شهرها است. حوزه‌های کلان‌شهری از طریق گسترش در قلمرو پیرامونی و ادغام فضایی- عملکردی محدوده‌های بلافصل در فضای هسته مرکزی کلان‌شهر شکل می‌گیرد. کلید سامان‌دهی شهر تهران در حاشیه آن است. پیوند حاشیه و متن در مناطق کلان‌شهری به‌منزله شکل‌گیری فرصت‌ها و تهدیدهایی برای هسته اصلی و حوزه پیرامونی آن به‌شمار می‌رود. بنابراین پژوهش حاضر با هدف تحلیل نقش حوزه پیراشهری در سامان‌دهی کلان‌شهر تهران با تاکید بر شهرهای جدید صورت گرفت.

راهکارهای سامان‌دهی تهران در بازسازی فضایی، کارکردی و هویتی شهر تهران، در رویکرد منطقه کلان‌شهری و برنامه‌ریزی منطقه‌ای، درگیرساختن اجتماعات پیراشهری در فرایند ادغام و یکپارچه‌سازی است. نگاه یکپارچه به منطقه کلان‌شهری و تحلیل نقش‌ها و جریان‌ها در چهارچوب یک سیستم فضایی واحد، ایجاد نهاد مدیریت یکپارچه منطقه کلان‌شهری و تقویت سلول‌ها و گره‌های فضایی در قالب شهرهای جدید لازمه سامان‌دهی فضای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی شهر تهران است. جلوگیری از روند حاشیه‌ای‌شدن منطقه پیراشهری، بازسازی مناطق پیراشهری، باز زنده‌سازی و تقویت حیات اجتماعی در سطح منطقه کلان‌شهری با ایجاد سلسله‌مراتب عملکردی- فضایی، هویت‌بخشی اجتماعی و اقتصادی به حوزه پیراشهری، راهکار جایگزین‌کردن شهرهای جدید و بازنگری در تجربه آنها، کلید رشد و توسعه متوازن کلان‌شهر تهران به‌عنوان پایتخت در حاشیه آن است.