پایش ماهواره ای توزیع زمانی- مکانی آب بارش شو در جو ایران با استفاده از داده های Aqua/AIRS

آب بارش شو یکی از فراسنج های مهم در مطالعات هواشناسی و فیزیک ابر است که نقش مهمی در پیش بینی هوا و بارش دارد. در این مطالعه از داده های آب بارش شو سنجنده AIRS مستقر بر ماهواره Aqua، با گام های زمانی ماهانه و مکانی °1´°1 برای دوره آماری سال های 2019-2003 استفاده شد. پس از کنترل کیفی و پیش پردازش داده های استخراج شده، از نرم افزار های تخصصی مانند ArcGIS،ENVI  و Grads برای ساخت لایه های شبکه ای، برداری و جداول اطلاعاتی بر اساس مرز جغرافیایی کشور ایران استفاده شد. داده ها رقومی بودند و مقدار عددی آنها برابر میزان آب بارش شو برحسب میلی متر (mm) به ازای هر پیکسل یا یاخته بود که برای مشاهدات سالانه، فصلی و سالانه برآورد شد. بر اساس نتایج، میانگین آب بارش شو در جو ایران mm 13 است که در مقایسه با میانگین آب بارش شو جو جهانی (mm 22)، کم بودن مقدار آب بارش شو را در جو ایران نشان می دهد. از سوی دیگر، میزان آب بارش شو در جو ایران توزیع زمانی و مکانی همگنی ندارد به طوری که در میان ماه های بررسی شده، بیشترین میزان مربوط به ماه ژولای و کمترین میزان مربوط به ماه ژانویه است. در میان فصول، بیشترین مقدار آب بارش شو در فصل تابستان و کمترین میزان آن در فصل زمستان برآورد شد. به لحاظ مکانی نیز کمترین میزان آب بارش شو بر فراز سلسله جبال زاگرس و بیشترین میزان آن در نواحی ساحلی جنوب و شمال متمرکز است. رفتار آب بارش شو جو ایران در طول سری زمانی حاکی از افزایشی بودن روند آن است. روند افزایشی آب بارش شو می تواند بازخورد افزایش دما در پهنه ایران تلقی شود و بررسی آن از منظر تغییر اقلیم نیز اهمیت دارد.