تحلیل محتوای اسناد سیاست گذاری در حوزه کتابخانه های عمومی ایران

هدف از این پژوهش تعیین مقوله‫ها و موضوعاتی است که در حوزه کتابخانه های عمومی جمهوری اسلامی ایران، موردتوجه سیاست گذاران ملی بود. این پژوهش در نظر دارد با تحلیل محتوای اسناد خط مشی ‎گذاری، مسایلی را شناسایی کند که سیاست‫گذاران درصدد یافتن راه‫حل برای آن‫ها بوده‫اند.

این پژوهش از نوع پژوهش های کیفی است که با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی انجام شده است. جامعه و نمونه پژوهش شامل متن سیاست ها، قوانین و مقرراتی است که در حوزه کتابخانه‫های عمومی به تصویب نهادهای سیاست‫گذار در جمهوری اسلامی ایران رسیده‫اند. در این خصوص، نه مصوبه مهم که به‫طور خاص کتابخانه‫های عمومی را مدنظر قرار داده‫اند، مورد بررسی و تحلیل قرار می‫گیرد. برای کدگذاری نیز از نرم افزار تحلیل داده‫های کیفی MAXQDA استفاده شده است. به‏ منظور تضمین صحت و قابلیت اعتماد این پژوهش از ملاک ‏های اعتبار‏پذیری، قابلیت اطمینان، قابلیت انتقال و تایید‏پذیری استفاده شد.

یافته ‏های پژوهش نشان داد که در اسناد مصوب برای پنج مسئله «سیاست‫های ترویج خواندن»، «مدیریت امور اداری و مالی کتابخانه‫های عمومی کشور»، «ساخت و توسعه کتابخانه‫های عمومی کشور»، «مدیریت ارایه خدمات کتابخانه‫ای در کتابخانه‫های عمومی کشور» و «تعیین بازیگران اداره کتابخانه‫های عمومی در کشور» مورد توجه قرار گرفته است. بررسی اسناد نشان داد که موضوع سیاست‫های ترویج خواندن در سند نهضت مطالعه مفید و مصوبه شورای فرهنگ عمومی درباره ترویج فرهنگ کتاب و کتاب خوانی مورد توجه بوده و بازیگران و ذی نفعان متعددی در این دو سند مورد توجه سیاست گذاران بوده است. سایر مصوبات، سه موضوع دیگر را تحت پوشش قرار داده‫اند. همچنین، نقش بازیگران و ذی نفعان مختلف در ارتباط با کتابخانه های عمومی، طبق مفاد مصوبات، بررسی و طبقه‫بندی شد.