مطالعه تطبیقی قوانین ایران، انگلستان و آلمان درباره ازدواج با فرزندخوانده

فرزندخواندگی نهادی حقوقی است که به موجب آن یک کودک محروم از خانواده، تحت سرپرستی و حمایت های یک خانواده قرار می گیرد و به این ترتیب، والدین فرزندپذیر کلیه مسئولیت های والدین طبیعی نسبت به فرزند را عهده دار می شوند و رابطه والد فرزندی بین این افراد شکل می گیرد. اصل آزادی نکاح نیز یکی از اصول مسلم حقوق بشری است. امروزه اصل ممنوعیت ازدواج با محارم یک اصل جهانی است. در جوامع، ادیان و نظام های حقوقی مختلف و در سلسله روابط خویشاوندی و خانوادگی طبقاتی وجود دارند که ایجاد پیوند زناشویی بین آنان ممنوع است. در ایران با تصویب قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بدسرپرست و بی سرپرست مصوب 1392ش و ممنوع کردن ازدواج با فرزندخوانده در زمان حضانت و پس از آن، چنین ازدواجی به تشخیص مصلحت فرزندخوانده از سوی دادگاه صالح مشروط شد، به این دلیل که با عدم ممنوعیت شرعی و سکوت قانون، مواردی از ازدواج با فرزندخوانده وجود داشته است که لااقل با این مقرره انجام چنین ازدواج هایی موکول به اجازه دادگاه مبتنی بر مصلحت فرزندخوانده خواهد شد و به این ترتیب، از فرزندخوانده در برابر آسیب های احتمالی حمایت می شود.  این درحالی است که ازدواج با فرزند خوانده در دو کشور دیگر مورد مطالعه، یعنی انگلیس و آلمان، ممنوع است که با مطالعه قوانین آن، وضعیت نظام حقوقی این سه کشور با محوریت اصل مصالح عالیه کودک و اصل آزادی نکاح تبیین خواهد شد. اگرچه ممنوعیت مشروط این ازدواج در نظام حقوقی ایران و ممنوعیت آن در دو کشور دیگر نشان از دغدغه مشترک قانون گذار ایران با کشورهای پیش گفته دارد، لیکن ظاهرا اصل آزادی نکاح همچنان دارای اهمیت ویژه ای بوده و این ممنوعیت را تحت الشعاع قرار داده است.