تاثیر مداخله ی مبتنی بر مدرسه در مقایسه با مداخله ی مبتنی بر خانواده بر کاهش وزن و نمایه ی توده ی بدنی دانش آموزان چاق و دارای اضافه وزن دانش آموزان پسر 12-6 ساله در شهر یزد

مقدمه :

مطالعه ی حاضر با هدف مقایسه ای تاثیر مداخله ی مبتنی بر مدرسه با مداخله ی مبتنی بر خانواده بر کاهش وزن و نمایه ی توده ی بدنی (Body mass index یا BMI) دانش آموزان چاق و دارای اضافه وزن صورت گرفت.

مطالعه ی نیمه تجربی حاضر، بر روی 137 نفر از دانش آموزان پسر چاق یا دارای اضافه وزن 12-6 ساله در سه مدرسه از شهر یزد در سال های 98-1397 انجام شد. از بین سه مدرسه ی انتخابی، به طور تصادفی و با استفاده از نرم افزار Random systematic مدرسه ی اول در گروه مداخله ی مبتنی بر مدرسه و مدرسه ی دوم در گروه مداخله ی مبتنی بر خانواده قرار گرفتند و تحت مداخله توسط کارشناس تغذیه، طی 6 جلسه ی 2 ساعته مورد آموزش قرار گرفتند. مدرسه ی سوم، به عنوان گروه شاهد در نظر گرفته شد و دانش آموزان آن، تحت هیچ آموزشی قرار نگرفتند. وزن، BMI، عادات غذایی و فعالیت فیزیکی دانش آموزان قبل و 6 ماه پس از مداخله ارزیابی و ثبت شد و در بین سه گروه مورد مقایسه قرار گرفت.

بین گروه های سه گانه ی مورد پژوهش، در فعالیت بدنی (307/11 = F، 2 = df و 001/0 > P)، وضعیت تغذیه (868/11 = F، 2 = df و 001/0 > P)، وزن (667/9 = F، 2 = df و 001/0 > P) و BMI (854/13 = F، 2 = df و 001/0 > P) تفاوت معنی داری وجود داشت. به علاوه، تاثیر گروه مداخله ی مبتنی بر خانواده نسبت به گروه مداخله ی مبتنی بر مدرسه به مراتب بیشتر و قابل ملاحظه تر بود (050/0 > P).

 بر طبق نتایج مطالعه ی حاضر، اگر چه هر دو مداخله ی آموزشی تاثیر مثبتی بر افزایش فعالیت بدنی و بهبود عادات تغذیه ای و کاهش وزن و BMI داشته اند، اما میزان اثر مداخله ی آموزشی مبتنی بر مدرسه در مقایسه با مداخله ی آموزشی مبتنی بر خانواده کمتر بوده است. بنابراین، آموزش مبتنی بر خانواده بهترین نوع مداخله ی آموزشی جهت افزایش فعالیت بدنی، بهبود عادات غذایی، کنترل یا کاهش وزن و کاهش BMI در دانش آموزان 12-6 ساله ی شهر یزد بود.