بررسی تنوع ژنتیکی برخی جمعیت های بنفشه بومی ایران (‏Viola spp.‎‏) با استفاده از نشانگرهای ‏مورفولوژیک

بنفشه یکی از مهم ترین گیاهان زینتی و دارویی محسوب می شود که در بیشتر نقاط ایران به صورت خودرو رویش دارد. بنابراین شناسایی و ارزیابی خصوصیات بنفشه بومی ایران حایز اهمیت می باشد. هشت جمعیت بنفشه از استان های البرز، مازندران، کرمانشاه، اردبیل و همدان جمع آوری شد و 37 ویژگی کمی و کیفی آن ها مورد سنجش قرار گرفت. نتایج تجزیه همبستگی ویژگی های مورد مطالعه، وجود همبستگی های مثبت و منفی معنی دار بین برخی ویژگی های مهم مانند ویژگی طول پهنک از ابتدا تا پهن ترین بخش آن و عمق سینوس پهنک برگ (911/0=r)، تعداد شرابه گوشوارک و تعداد شرابه های غده دار گوشوارک (914/0=r)، زاویه نوک برگ با رنگ مهمیز (746/0=r)، زاویه سینوس پهنک برگ با نسبت طول به پهنای پهنک برگ (854/0=r)، طول گل(طول گلبرگ قدامی به همراه مهمیز) با تعداد بریدگی های حاشیه برگ (686/0=r)، عرض سینوس برگ با طول کاسبرگ قدامی (726/0=r)، را نشان داد. بر اساس تجزیه به عامل ها، صفات در 6 گروه عاملی قرار گرفتند که مجموعا 62/89 درصد از کل تغییرات را توجیه نمودند. در تجزیه کلاستر توده ها در فاصله 10 به سه گروه تقسیم شدند و از عوامل مهم تفکیک کلاسترها ویژگی های رنگ گل، اندازه گل، شکل گوشوارک و تعداد شرابه های روی گوشوارک بودند. نتایج نشان داد بنفشه هایی با گل های بزرگ تر مانند جمعیت های کرمانشاه و چالوس، بنفشه هایی با استولون های طویل همراه با جوانه های زایا مانند جمعیت سیسنگان و همچنین بنفشه هایی با برگ های بزرگ در جمعیت کرمانشاه و واریان، برای مصارف دارویی و زینتی قابل استفاده هستند.