طنز و شگردهای بیان آن در اشعار جامی

طنز بعنوان یکی از متفرعات ادبیات انتقادی، از دیرباز در جهت اعتراض به مشکلات و در جهت جلوه دادن زشتیها، معایب و نواقص پدیده ها و روابط حاکم در حیات اجتماعی، با هدف تذکر، اصلاح و رفع نواقص و نابسامانیها توسط شاعران و نویسندگانی که وجدان بیدار و ضمیر آگاه دارند، خلق شده و به سبب اختناق و استبداد حاکم بر جامعه در لفافه شگردهای مختلف بیان میشود. اوج این نوع ادبی، در آثار شاعران و نویسندگان قرون هفتم تا نهم که دوره تسلط مغولان و تیموریان است، مشهود میباشد؛ از اینرو، در پژوهش حاضر، با روش توصیفی تحلیلی، به یاری شواهدی از متن و با تاکید بر شگردهای بیانی مختلف از جمله تشبیه، تمثیل، پارادوکس، کنایه و ..، به بررسی این نوع ادبی در اشعار عبدالرحمن جامی که از برجسته ترین شاعران دوره تیموری است میپردازیم. یافته ها نشان میدهد که تکنیکهای زبانی از نظر کاربرد، سهم بسیار مهمی در خلق آثار این شاعر داشته است. از میان تکنیکهای محتوایی موجود در اشعار او نیز تناقض، تحامق و آوردن استدلالهای ظریف و خنده دار بیش از دیگر تکنیکها جلب توجه مینماید.