بررسی ویژگی های فیزیک و شیمیایی و میکرومورفولوژی خاک های گچی - قلیائی منطقه شوشاب، استان همدان

یکی از مسایل اصلی در نواحی خشک و نیمه خشک محتوای گچ در خاکرخ ها و شوری خاک است که شامل اراضی غیرقابل کشاورزی بسیاری در ایران هستند و اصلاح این اراضی نیازمند شناخت کامل آنهاست. منطقه شوشاب از جمله این اراضی می باشد، که تحت اثر شوری و محتوی گچ بالا به مرور زمان سطح زیر کشت آن کاهش یافته است. هدف از این مطالعه نیز بررسی ویژگی های فیزیکی، شیمیایی و میکرومورفولوژی خاک های گچی-قلیایی، آن منطقه است. پس از نمونه برداری از 8 خاکرخ، تجزیه های فیزیکی و شیمیایی و مطالعات میکرومورفولو ژی بر روی نمونه ها صورت گرفت و خاک ها براساس سامانه رده بندی آمریکایی رد بندی شدند. نتایج نشان داد که میزان کربنات کلسیم معادل و گچ خاک با افزایش عمق، زیاد شد. دامنه pH خاک بالا بوده و با عمق تغییری نکرد. حضور گچ، بافت خاک را به سمت اجزاء سیلت و شن متمایل کرد. مقدار سدیم تبادلی در سطح بیشتر و با افزایش عمق خاک، کاهش یافت. مشاهدات میکرومورفولوژی شامل پوشش، زیرپوشش، پرشدگی کامل و ناقص گچ در داخل حفرات و دیواره کانال ها می باشد. هم چنین، بلورهای گچ عدسی، ستونی و ریزبلورین در مقاطع نازک مشاهده شدند. شکل عدسی گچ در تمام مقاطع  بدلیل رژیم رطوبتی زریک غالب بود. حضور گچ در منطقه ریزساختار را به مکعبی زاویه دار و نیمه زاویه دار متمایل کرده و منجر به درجه خاکدانگی ضعیف خاکدانه ها شده است. بی فابریک عمده در مقاطع، بلوری و در برخی موارد نامشخص تشخیص داده شد. به طور کل وجود نمک و گچ در خاک منطقه وضعیت منافذ و ساختمان خاک را نامطلوب ساخته است. که یک موضوع جدی زیست محیطی و رشد گیاه محسوب می گردد. زیرگروه بزرگ جدیدی در زیر رده Xerepts، زیرگروه Gypsic Calcixerepts بر اساس خاکرخ های مطالعه شده  جهت گنجاندن در رده بندی خاک، پیشنهاد می گردد.