بکارگیری شاخص های آلودگی به منظور بررسی میزان ترسیب فلزات سنگین در خاک (مطالعه موردی کارخانه سیمان نهاوند)‏

فرآیند تولید سیمان به سبب ماهیت و استفاده انبوه از مواد معدنی و سوخت های فسیلی به عنوان یکی از منابع مهم آلودگی فلزات سنگین از طریق  انتشار گرد و غبار می باشد. مطالعه حاضر با هدف بررسی اثر فاصله از منبع انتشار (الکتروفیلتر) بر ترسیب فلزات سنگین در خاک اطراف کارخانه سیمان نهاوند انجام شد و از فواصل 1000،800،500،300 و 2000 متری اطراف کارخانه و از الکتروفیلتر نمونه برداری صورت گرفت. در این فواصل به ترتیب 4، 4، 3، 4 و2 نقطه و با سه تکرار نمونه برداری شد. همچنین 6 نمونه از 11 کیلومتری کارخانه به عنوان منطقه شاهد برداشت شد. پس از آماده سازی و هضم نمونه ها غلظت فلزات سنگین توسط دستگاه جذب اتمی به روش شعله اندازه گیری شد. جهت مطالعه اثر فاصله از منبع آلودگی، آزمون های آماری و شاخص های آلودگی به کار گرفته شد. بر اساس نتایج، اختلاف آماری معنی داری (p<0.05) بین غلظت Cd، Pb ، Zn، Cr و Mn در فواصل مختلف با الکتروفیلتر مشاهده شد. در فاصله 300 متری بالاترین مقادیر شاخص ها به دست آمد که نشان از آلودگی بیشتر این محدوده نسبت به سایر فواصل بود و با افزایش فاصله از کارخانه آلودگی کاهش یافت. همچنین غلظت فلزات سنگین در منطقه شاهد کمتر از غلظت آن ها در اطراف کارخانه سیمان بود. مقادیر شاخصCF  و Igeo برای فلزات سنگین کادمیوم، سرب و نیکل از بالاترین مقدار برخوردار بود. نتایج تجزیه به مولفه های اصلی نشان داد که Cd، Mn و Pb در مولفه اول و Zn، Ni و Cr در مولفه دوم قرار دارند. با توجه به معنی دار بودن اختلاف بین فواصل مختلف و بالاتر بودن غلظت فلزات سنگین در اطراف کارخانه نسبت به منطقه شاهد این گونه می توان نتیجه گیری نمود که کارخانه سیمان نهاوند منبع اصلی آلودگی فلزات سنگین در خاک های اطراف است.