بررسی خلق مشترک ارزش مشتری در اقتصاد اشتراکی در صنعت حمل و نقل ایران

در سال‌های اخیر، شکل خاصی از کارآفرینی دیجیتالی ظهور کرده است که اغلب به عنوان اقتصاد اشتراکی مطرح می‌شود و در حالت جنینی (نوزایی) خود به سر می‌برد. هم‌ترازی با عناوینی هم‌چون “اقتصاد مشارکتی”، “اقتصاد گیگ” و “اقتصاد پلت‌فرم” عموما می‌تواند به عنوان یک شکل جدید از مبادلات در نظر گرفته شود که خریداران و فروشندگان از طریق یک پلت‌فرم واسطه‌ هم‌دیگر را ملاقات کرده و از این رو هزینه‌های معامله را کاهش دهند. در سال 2004 مفهوم به اشتراک‌گذاری(اشتراکی) به مثابه خیرخواهی دوجانبه براساس رفتار اجتماعی توصیف شد. به همین ترتیب، در سال 2007 مفهوم به اشتراک‌گذاری را این‌گونه توصیف کردند: فرایند توزیع دارایی برای استفاده دیگران برای مدت زمان محدود بدون در نظر گرفتن حقوق قانونی برای آن دارایی. اقتصاد اشتراکی شامل اشتراک در تولید، توزیع، تجارت و مصرف محصولات و خدمات مختلف توسط مردم یا سازمان‌ها می‌شود. اقتصاد اشتراکی می‌تواند شکل‌های متفاوتی داشته باشد از جمله استفاده از فناوری اطلاعات برای تامین اطلاعات برای اشخاص، شرکت‌ها، موسسات غیرانتفاعی و دولت که بهینه‌سازی منابع از طریق توزیع مجدد را امکان‌پذیر می‌کند یا به اشتراک‌گذاری و استفاده مجدد از ظرفیت مازاد کالا و خدمات. یکی از جلوه های اقتصاد اشتراکی در بحث حمل و نقل مطرح است. حمل و نقل اشتراکی که به بیان ساده می‌توان آن را به صورت استفاده‌ی مشترک افراد از یک وسیله‌ی نقلیه تعریف کرد، با رشد فزاینده‌ی شرکت‌های موسوم به تاکسی اینترنتی بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. هر چند مدت زیادی است که اشکالی از حمل و نقل اشتراکی – مانند سیستم‌های حمل و نقل عمومی و یا خدمات تاکسیرانی یا اجاره‌ی ماشین – وجود دارند، اما رفته‌رفته صورت‌های جدیدی از آن ارایه شده و در حال توسعه است. با توجه به اهمیت اقتصاد اشتراکی در دنیای امروز این مقاله به بررسی چالش ها و ابعاد اقتصاد اشتراکی در صنعت حمل و نقل می پردازد.