باتولیت گرانیتوئیدی صاحب، شمال کردستان؛ شواهدی از ماگماتیسم کرتاسه-پالئوسن در پهنه سنندج-سیرجان

باتولیت گرانیتوییدی صاحب در شمال استان کردستان و از دیدگاه تقسیم بندی ساختاری ایران، در پهنه دگرگونی - ماگمایی سنندج-سیرجان قرار دارد. این باتولیت متشکل از چندین فاز نفوذی با ترکیب کوارتزمونزودیوریت، کوارتزمونزونیت و مونزوگرانیت است. یک دسته دایک های دیابازی نیز باتولیت صاحب را قطع کرده اند. بر اساس بررسی های پتروگرافی باتولیت گرانیتوییدی صاحب از کانی های اصلی ارتوکلاز، پلاژیوکلاز، کوارتز، آمفیبول و بیوتیت، با نسبت های مختلف تشکیل شده است. بافت های شاخص در این باتولیت گرانولار، پویی کیلیتیک و میرمکیتی هستند. ویژگی های کانی شناسی باتولیت گرانیتوییدی صاحب قابل مقایسه با گرانیتوییدهای I-type است. بر اساس نتایج سن سنجی U-Pb زیرکن از بخش های مختلف باتولیت گرانیتوییدی صاحب، سن های 56/0± 03/62 تا 9/0± 9/58 میلیون سال برای نمونه های کوارتزمونزونیت، سن 3/1 ±  9/67 میلیون سال برای نمونه کوارتزمونزودیوریت و سن 56/0± 10/61 میلیون سال  برای نمونه مونزوگرانیت به دست آمد. به طور کلی سن های به دست آمده از این باتولیت گرانیتوییدی بیانگر آن است که تشکیل باتولیت صاحب در زمان پالیوسن و مربوط به اشکوب های دانین، سالاندین و تانشین است که به داخل واحدهای قدیمی تر در منطقه تزریق شده است. علاوه بر این، سن های به دست آمده از این باتولیت نشان دهنده آن است که باتولیت صاحب در طی یک فاز ماگمایی تشکیل نشده است و چندین فاز ماگمایی در زمان های مختلف به داخل پوسته تزریق شده اند و این باتولیت بزرگ را در زمان کرتاسه- پالیوسن تشکیل داده اند. ظهور توده های گرانیتوییدی با سن کرتاسه- پالیوسن مربوط به آخرین مراحل ماگماتیسم مرتبط با فرورانش در پهنه سنندج- سیرجان هستند.