نگاهی به کاربرد رویا در چند داستان اسماعیل فصیح از منظر روان تحلیل گری یونگ و فروید

اشتراکات بسیار خواب دیده یا رویا و متن ادبی از جمله پرهیز از مستقیم‎گویی، استفاده از تصویر‎، استعاره و نماد سبب می شود که روان شناسان و منتقدان ادبی راه های مشابهی برای کشف یک موضوع پیدا کنند. از طرفی مشهور است که رویا به داستان کوتاه شباهت دارد. اسماعیل فصیح در داستان‎هایش از ذکر رویا به شکل رویکرد اصلی استفاده نکرده، اما کاربرد پر تکرار و گاه استفاده از آن برای پیشبرد داستان در تاثیر گذاری آنها بی سبب نبوده است. هدف این پژوهش، تحلیل رویا در پنج داستان از داستانهای فصیح است که رویا بینی در آنها پر کاربرد است و پاسخ به سوالهای 1- رویاها چه تاثیری در پیشبرد روند داستان وی دارند؟ 2-رویاها در داستانهای فصیح از منظر کدام یک از دو نظریه پرداز قابل تفسیر هستند؟ 3- خوابها در این داستانها پیشگو و بشارت دهنده اند و یا تحت تاثیر وقایع گذشته؟ در این پژوهش از شیوه توصیفی تحلیلی استفاده شد و نتایج نشان داد بیشتر رویاها بر‎اساس موارد استرس‎زا و اضطرابی گذشته فرد شکل می‎گیرد و موجب تنش‎های روحی برای ‎خواب‎بیننده در لحظات بیداری می‎گردد و گاهی برای التیام و درمان دردهای روزمره، قسمت ناخودآگاه ذهن، به کمک خواب‎بیننده آمده و خاطراتی شیرین را تداعی می‎کند تا آرامش مورد نیاز حاصل گردد. از سوی دیگر، فصیح برای معرفی شخصیت‎های داستانی، هم از حیث دلیل حضور آنها در زندگی شخصیت اصلی و هم از لحاظ گذشته زندگی وی و نیز روابطی که در حالات بیداری برای خواننده پنهان است، از خوابها به خوبی استفاده کرده است.