مدل سازی تلفات دانه در برداشت مکانیزه آفتابگردان روغنی

از زمان ورود گیاه آفتابگردان به ایران تاکنون، عملیات برداشت یکی از دغدغه های زراعت این گیاه محسوب شده است. سختی عمل برداشت و کمبود فعالیت های علمی و تخصصی در زمینه برداشت این محصول، موجب شده تا نخستین ایده ها برای مکانیزه کردن برداشت به صورت تجربی انجام گیرد. در این پژوهش، مقدار تلفات دانه در هد و عقب کمباین در برداشت مکانیزه آفتابگردان روغنی مورد بررسی قرار گرفت. کوبش و تمیز شدن دانه ها بلافاصله پس از فرآیند برش انجام شد. متغیرهای مستقل در ارزیابی هد شامل ارتفاع میله خواباننده محصول و ارتفاع هد در دو سطح بود. آزمون ها در مزرعه آفتابگردان روغنی و در سه تکرار با استفاده از کمباین جاندیر 1055 انجام گرفت. پس از انجام آزمون های تجربی، داده ها از نظر آماری، تجزیه و تحلیل شد و اثر پارامترهای مستقل بر مقدار دانه های از دست رفته هد وکمباین به صورت جداگانه بررسی شد. اثر ارتفاع میله خواباننده محصول بر تلفات دانه هد و کمباین به ترتیب در سطح احتمال 1 و 5 درصد معنادار بود اما اثر ارتفاع هد و اثر متقابل ارتفاع هد×ارتفاع میله تنها بر تلفات دانه هد در سطح 5 درصد معنادار شد. با افزایش ارتفاع میله از 20 به 70 سانتی متر، میانگین تلفات هد و کمباین به ترتیب از 7/4 به 6/18% و 4/3 به 5/4% افزایش یافت اما با افزایش ارتفاع برش از 60 به 120 سانتی متر؛ میانگین تلفات دانه در کمباین از 4/3 به 5/1% کاهش و میانگین تلفات دانه هد از 8/10 به 4/12% افزایش یافت. مدل رگرسیونی رابطه بین پارامترهای مستقل و وابسته را نشان داد. خروجی مدل رگرسیونی نشان داد که با تنظیم ارتفاع برش و میله خواباننده محصول، می توان تلفات کلی کمباین شامل تلفات هد و عقب کمباین را به کمتر از 5 درصد کاهش داد.