بررسی میزان تاثیر گونه های گیاهی تاغ، اشنیان، قره داغ و آتریپلکس در طرح های بیابان زدایی بر کنترل فرسایش بادی

گونه های گیاهی مختلف با داشتن ویژگی های گیاه شناسی خاص خود، در برابر فرسایش بادی تاثیرات مختلفی دارند. در مناطقی که از پوشش گیاهی به منظور کنترل و کاهش فرسایش بادی استفاده می شود، لازم است میزان تاثیر و نقش هر نوع گونه ی گیاهی بر مقدار کنترل فرسایش بادی مشخص شود. در این پژوهش،  تاثیر گونه های گیاهی کاشته شده در کانون بحرانی فرسایش بادی منطقه ی نوده پشنگ شهرستان گناباد در برابر فرسایش بادی بررسی و مقایسه شد. برای این منظور، تغییرات ارتفاع سطح خاک در محدوده های تحت پوشش با گونه های Haloxylon sp، Seidlitzia rosmarinus، Nitraria schoberi،Atriplex canescens، کشت مخلوط و فاقد پوشش در طول 81 واقعه ی طوفانی طی سال های 1396 و 1397 اندازه گیری شد. این امر با استقرار 18پین فرسایشی در دو تکرار و مساحت 100 مترمربع صورت گرفت. همچنین با تقسیم این وقایع طوفانی به دو گروه وقایع شدید و معمولی، عملکرد هر محدوده در شدت طوفان ها بررسی شد. مقایسه آماری بین محدوده ها نیز با استفاده از آزمون های من ویتنی و کروسکال والیس انجام شد. بر اساس نتایج حاصل، متوسط مقدار فرسایش بادی در محدوده ی فاقد پوشش، 6/83 تن در هکتار بود؛ درحالی که رسوب گذاری در محدوده های با پوشش 7/6 تن در هکتار صورت گرفت که از نظر آماری در سطح یک درصد تفاوت معنی داری داشت. بیشترین تاثیر در کنترل فرسایش بادی، مربوط به محدوده ی تاغ کاری شده بود. بررسی عملکرد محدوده ها نسبت به شدت طوفان ها نشان داد که در وقایع شدید، نقش حفاظتی محدوده ی تاغ بیش از سایر محدوده ها بود و برآیند مقادیر فرسایش و رسوب نیز برابر بود. در وقایع معمولی، بیشترین نقش حفاظتی به محدوده های پوشیده از اشنیان و قره داغ به ترتیب با رسوب گذاری 52 و 5/37 تن در هکتار بازمی گشت. در طوفان های معمولی، گونه های با ارتفاع کمتر و گسترده بر روی زمین ، تاثیر بیشتری بر کنترل فرسایش بادی داشتند؛ درحالی که در طوفان های شدید، گونه های با ارتفاع بلندتر.