بررسی تطبیقی انقلاب های تونس و مصر در بستر ناآرامی های عربی

با شروع دومینوی ناآرامی در سرزمین های عربی، تونس و مصر اولین دولت های عرب بودند که به عنوان خاستگاه و نقطه آغاز این طغیان ها دستخوش تحولات سیاسی و اجتماعی شدند. ناآرامی های مذکور در کشورهای تونس و مصر به نتایجی انجامید که از آنها به ترتیب با عناوین انقلاب های یاس و نیل یاد می شود. با توجه به اشتراکات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشورهای مذکور به نظر می رسد انقلاب های مورد بحث دارای ریشه های مشابه ای بودند. با این حال، روند تغییرات در کشورهای مذبور یکسان نبود. در حالی که ایتلاف جوانان و طبقه کارگر در آغاز و انجام ناآرامی های مذکور در کشورهای مورد بحث نقشی تاثیرگذار داشت اما نحوه برخورد ارتش با تحولات از یک سو و واکنش جریان-های اسلام گرا به فضای فراهم شده در پرتو این ناآرامی ها از سوی دیگر بیانگر وجود تفاوت در حوادث مورد بحث است. در این ارتباط، با آن که انقلاب تونس تنها اعتراض موفق در جهان عرب معرفی می شود اما بازگشت عناصر دوره پیش از انقلاب به قدرت در هر دو کشور نشان از الگوی جدید انقلاب های اصلاحاتی دارد که بدان اصقلاب گفته می شود. در مقاله حاضر سعی بر آن است در پرتو روش پژوهشی توصیفی-تحلیلی و با اتکاء به شیوه های متقاطع قیاس و استقراء عناصر تاثیرگذار در بروز و هدایت ناآرامی در دو کشور تونس و مصر مورد بررسی قرار گیرد.