تعبدستیزی به بهانه دفاع از عقلانیت
رابطه تعبد و عقلانیت از مسایل چالشی و اثرگذار در بسیاری از حوزههای معرفتی و ارزشی بوده و نگاه بسیاری از اندیشمندن را به خود جلب کرده است. یکی از اندیشمندان صاحبنظر در این بحث، مصطفی ملکیان است. ایشان در بعضی عبارات و نوشتههایشان تعبد را جوهره دینداری سنتی دانسته و آن را خلاف عقلانیت مدرن معرفی کردهاند؛ زیرا عقلانیت مدرن اقتضا میکند برای پذیرش هر قضیهای، آن را با ترازوی درونی بسنجیم؛ اما در بخشی دیگر از سخنانشان میگویند: اگر اثبات شود که شخص مورد تعبد در تمام سخنانش یا آن دسته از سخنانش که به مسئله مربوط است، هیچگاه اشتباه نمیکند، تعبد با عقلانیت سازگار است. تقسیمبندی معرفت به دو دسته «معرفت از راه دلیل» و «معرفت از راه گواهی» توسط ایشان نیز در تعارض با بخش اول سخن ایشان درباره عدم عقلانیت تعبد است. ایشان در مواردی دیگر نیز تصریح میکنند که تمام حقایق عالم در حیطه ادراک عقل و سنجش ترازوی درونی قرار ندارد.
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.