تنوع نگرش در طراحی پرندگان (قرن4 تا 7 ه.ق) در سفالینه های تبرستان، جرجان و دیلمان

مطالعه در طراحی پرندگان ترسیم شده و واکاوی در ترکیب بندی نقوش سفالینه های سه استان شمالی ایران و توجه به علایق و باورهای مشترک و هم جواری استان ها، سبب تنوع نگرش ها و وجوه اشتراک و افتراق همراه با بعد زیبایی شناسی شده است؛ تا جنبه های پنهان عناصر دیداری را آشکار کند. از این رو، مطالعه 9 نمونه سفالینه با هدف تبیین و ارزیابی انواع شیوه های طراحی و واکاوی در تنوع ترکیب بندی نقوش پرندگان، این سوال را مطرح نموده که، نحوه نگرش در طراحی و ترکیب بندی نقوش پرندگان (قرن4 تا 7 ه.ق.)در سفالینه های تبرستان، جرجان و دیلمان چگونه است؟ روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی است و گردآوری اطلاعات، اسنادی و میدانی می باشد. روش تجزیه و تحلیل با دیدگاهی زیبایی شناختی در روش طراحی و تمرکز در عناصر بصری است. نتایج تحقیق نشان داده است که، نقوش پرندگان با سه نگرش واقع گرایانه، فراواقع گرایانه و انتزاع گرا طراحی شده اند. طراحی واقع گرایانه به دلیل اقتباس مستقیم از طبیعت، عاری از خلاقیت و ارزش بصری بوده و طراحی فراواقع گرایانه علاوه بر ایده خلاق، مبتنی بر اغراق در اجزا و تخیل است و در نگرش انتزاع گرا، توجه به شیوه بنیادی و مبتنی بر جوهره درونی می باشد. ترکیب بندی سفالینه های تبرستان همواره از نوع متقارن، نامتقارن، منتشر و دایره ای است؛ اما سفالینه های جرجان و دیلمان به ترتیب از نوع منتشر و متقارن می باشند.