تغییرات حجم ذخیره و بهره‏ برداری از آبخوان ‏های دشت‏ های شرق استان کردستان

در گذشته، به دلیل عدم توسعه تکنولوژی، بهره‏برداری از سفره‏های زیرزمینی به صورت محدودی انجام می‏گرفت. اما در سه دهه اخیر، روش تخلیه سفره به تدریج تغییر کرده و استفاده از سیستم‏های برداشت جدید مانند چاه های عمیق و نیمه عمیق متداول شده است. با استفاده از این چاه ها، تخلیه آب زیرزمینی بدون توجه به میزان تغذیه آن، افزایش یافته و در نتیجه، سطح آب زیرزمینی سیر نزولی داشته است. در پژوهش حاضر وضعیت بهره‏برداری، تغییرات حجم ذخیره و حجم مخزن آبخوان‏های ممنوعه قروه، دهگلان و چهاردولی در استان کردستان تا انتهای سال آبی 1396 1397 بررسی شد. بر این اساس، نقشه‏های هم ضخامت اشباع، هم عمق، ایزوپیز و هم جهت جریان آب زیرزمینی در آبخوان‏ها در محیط ArcGIS تهیه شد. سپس، سطح تاثیر هر چاه از طریق پلی‏گون بندی تیسن محاسبه شد. سپس، با میانگین‏گیری وزنی، ارتفاع پیزومتری آبخوان‏ها در سال‏های مختلف محاسبه شده و نمودار هیدروگراف واحد آنها ترسیم شد. از بررسی هیدروگراف واحد دشت‏های شرق استان کردستان طی دوره 31 ساله (1366-1397) مشخص شد که سطح آب زیرزمینی روند نزولی دارد و با محاسبه بیلان آب زیرزمینی آبخوان‏ها، کسری تجمعی مخازن آبخوان‏های قروه، دهگلان و چهاردولی طی این دوره به ترتیب 2، 4/17 و 98/2 میلیون مترمکعب بوده و بیلان منفی است. به طور کلی، دشت‏های شرق استان کردستان با وجود اینکه جزء مناطق ممنوعه است و باید به این منظور تلاش بیشتری از سوی بهره‏برداران به خصوص کشاورزان صورت گیرد، اما مخازن این دشت‏ها با میزان کسری تجمعی 2/22 میلیون مترمکعب همراه است.