پایش و پیش بینی چنددوره ای کاهش پوشش جنگلی با استفاده از مدل رگرسیون لجستیک در حوضه های آبخیز ارسباران

آگاهی و شناخت صحیح از تغییرات پوشش جنگلی در ارتباط با عوامل و عناصر محیطی به لحاظ رهنمودهای حفاظتی و حمایتی حایز اهمیت می باشد. پژوهش حاضر باهدف تشخیص، کمی سازی و پیش بینی چنددوره ای جنگل زدایی در ارتباط با متغیرهای توپوگرافی با استفاده از مدل رگرسیون لجستیک انجام گرفت. حوضه های آبخیز ارسباران شامل سه حوضه ناپشته چای، ایلگینه چای و مردانقم چای، واقع در شمال غرب ایران به دلیل داشتن اکوسیستم های جنگلی ارزشمند مورد هدف قرار گرفت. در این راستا کاهش پوشش جنگلی به عنوان متغیر وابسته، طی سه دوره زمانی مختلف شامل 1996-1984، 2006-1996، 2017-2006 و با استفاده از تصاویر ماهواره لندست به روش مقایسه پس از طبقه بندی آشکار گردید. از طرفی هشت متغیر مستقل توپوگرافی از مدل رقومی ارتفاع (DEM) باقدرت تفکیک 30 متر استخراج شد. این متغیرها شامل ارتفاع، شیب، شاخص موقعیت توپوگرافی، شاخص رطوبت توپوگرافی، جهات شیب شمالی و شرقی، انحناء مسطح و انحناء پروفیل بود. نتایج آشکارسازی تغییرات طی سه دوره زمانی نشان داد که افزایش جنگل زدایی از دوره اول تا سوم در حوضه های ایلگینه و مردانقم مشهوده بوده و در مقابل، حوضه ناپشته با روند کاهشی جنگل زدایی مشخص شد. نتایج آزمون مدل رگرسیون لجستیک رضایت بخش بوده و از کارایی قابل قبول آن در تبیین و پیش بینی رخداد کاهش گستره جنگل در ارتباط با متغیرهای توپوگرافی حکایت داشت، به طوری که مقادیر مشخصه عملکرد نسبی (ROC) حاصل در سه دوره زمانی به ترتیب برابر با 76/0، 72/0 و 64/0 بود. نتایج مدل سازی نشان داد که بالاترین احتمال وقوع جنگل زدایی به پهنه های محدب و برآمده، ارتفاعات بالا، دره ها و پیرامون رودها، شیب های تند و جهات دامنه جنوبی و شرقی و نم زارها اختصاص دارد.