رابطه ترجیحات بصری مسافران ایستگاه های مترو و طراحی داخلی فضای آن ها، مورد مطالعاتی: ایستگاه های مترو تبریز

امروزه سیستم حمل و نقل عمومی به خصوص مترو، در دنیا اهمیت خاصی دارد، هرچند ساخت آن در کشورهای در حال توسعه و ایران جدید بوده که متاسفانه معیارهای خاصی برای ساخت آن ها از نظر ساختار فضایی و طراحی وجود ندارد. اخیرا در فرآیند ساخت اکثر ایستگاه های مترو، بحث کمیت بیش تر از کیفیت در اولویت قرار گرفته و طراحی مناسب و متناسب با آنچه که مردم می خواهند از اهمیت پایینی برخوردار بوده است. یکی از اهداف نهایی معماری داخلی ایجاد یک محیط منحصر به فرد ساخته دست انسان است. این پژوهش با تکیه بر نظریه پردازش اطلاعات کاپلان که متشکل از چهار متغیر «خوانایی، پیوستگی، پیچیدگی و رمزآلود بودن» است، به شناسایی ترجیحات بصری افراد در فضای داخلی ایستگاه مترو پرداخته است. با استفاده از روش تحقیق کمی- پیمایشی، پرسشنامه های تصویری و متنی توسط اعضای نمونه آماری شامل 306 نفر حاضر در شش ایستگاه مترو خط یک تبریز، تکمیل شد و با استفاده از نرم افزار آماری SPSS رابطه بین متغیرهای تحقیق و عوامل تاثیرگذار بر ترجیحات بصری مسافران مترو مورد بررسی قرار گرفت. طبق نتایج به دست آمده در رابطه با فضای داخلی ایستگاه ها، ساختار فضایی رمزآلود بودن بیش ترین و ساختار فضایی پیوستگی کم ترین عنوان ترجیحی را در بین چهار ساختار فضایی کسب نمودند. فرم نرم، نورپردازی غیرمستقیم و سرد، ترکیب رنگ خنثی و گرم، ترکیب متریال آجر، چوب و شیشه به عنوان مشخصه های فیزیکی تاثیرگذار در طراحی ایستگاه های مترو شناسایی شدند، در حالی که فرم منظم، نورپردازی مستقیم، رنگ های روشن و ترکیب متریال سنگ، سرامیک و شیشه از مشخصه های فیزیکی با تاثیرگذاری کم در این نوع طراحی هستند. معیارها و الگوهای به دست آمده مربوط به طراحی مترو و ساختارهای فضایی می تواند به عنوان ابزاری در اختیار مدیران، طراحان شهری و سازمان قطار شهری قرار گیرد.