ارزیابی ادراک زیبایی فضاهای بومی شهری بین متخصصان و غیرمتخصصان برمبنای اصول گشتالت

هر اثر هنری بعد ادراکی متفاوتی دارد که به برخی از موضوعات مانند درک زیبایی شناختی و دانش کاربران ارتباط دارد. نکته مهم نحوه دستیابی کاربران به این امر و تفاوت بین درک معماری و کاربران است که مسئله ای بحث برانگیز در معماری مدرن است و باعث اختلاف نظر بین کاربران و طراحان می شود. با توجه به اهمیت معماری بومی و لزوم سازگاری الگوی آن با معماری مدرن، این مقاله با هدف ارزیابی اصول بصری گشتالت و زیبایی شناسی بین کاربران و طراحان (متخصصان و غیرمتخصصان) در منطقه سرزنده سنتی شهر دزفول، ایران انجام شده است. روش این تحقیق با روش های توصیفی- پیمایشی و مطالعات میدانی و کتابخانه ای ترکیب شده است. بدین منظور، جهت کمی سازی تفاوت ها، یک مصاحبه نیمه ساختاری با استفاده از یک پرسشنامه هدفمند میان متخصصان و غیرمتخصصان توزیع شد و با توصیف و تجزیه و تحلیل این داده ها توسط نرم افزار آماری SPSS، ریشه تفاوت ها بین این دو گروه مشخص شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها، علاوه بر جستجو، مطالعه و حضور در محل، از دو نوع پرسشنامه بین کاربران و طراحان استفاده شده است. نتیجه این مطالعه نشان می دهد که در شهر باستانی دزفول، نظرات کارشناسان و کاربران از نظر درک زیبایی شناختی نیز متفاوت است، به طوری که برای کاربران، شکل و زمینه و برای متخصصان، تقارن اولین اصل است. بنابراین به طور غیرمنتظره ای می توان ادعا کرد که قوانین محسوس بصری گشتالت، مانند تقارن و قانون تکمیل بودن از اهمیت زیادی برای متخصصان برخوردار است، در حالی که این اصول برای گروه کاربر اهمیت کم تری دارند. یافته های این مطالعه مقایسه دیدگاه ها و نظرات افراد و متخصصان را امکان پذیر ساخته و تفاوت بین معیارهای درک کسانی را که محیط را ایجاد می کنند و افرادی که با محیط روبرو می شوند و در آن زندگی می کنند، مشخص کرده است.