مدل سازی تاثیر کشت نشایی بر عملکرد و مصرف آب پنبه در شرایط گرگان

کشت نشایی به عنوان روشی برای افزایش عملکرد و کاهش نیاز آبیاری مطرح است. به منظور شبیه سازی کشت نشایی ابتدا پارامترهای مربوط به رشد گیاهچه پنبه در یک آزمایش گلخانه ای به‎صورت فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در سال 1397 اندازه گیری شدند. سپس این پارامترها در مدل SSM-iCrop2 استفاده شده و تاثیر کشت نشایی با چهار اندازه گیاهچه (براساس سطح برگ 17، 22، 27 و 37 سانتی مترمربع در بوته) در چهار تاریخ کاشت (15 خردادماه، 1 تیرماه، 15 تیرماه و 30 تیرماه) شبیه سازی و ارزیابی گردید. نتایج نشان داد که در تاریخ کاشت زود، کشت نشایی موجب 43 تا 49 روز زودرسی محصول شده (خالی شدن زودتر زمین)، اما تاثیر معنی داری بر مقادیر عملکرد (از 164 تا 354 گرم در مترمربع) و میزان نیاز آب خالص آبیاری (213 تا 613 میلی متر) نداشت. در تاریخ کاشت معمول (1 تیرماه) کشت نشایی باعث 27 تا 38 روز زودرسی محصول شد، در حالی که کشت بذری در این تاریخ کاشت تا اول آذرماه قابل برداشت نبوده و باعث اختلال در کشت محصول بعدی شد. در این تاریخ کاشت نیز همانند کشت زود، کشت نشایی تاثیر معنی داری بر مقدار عملکرد (از 444 تا 452 گرم بر مترمربع) و نیاز آبی (299 تا 308 متر) نداشت. در تاریخ کاشت دیر نیز کشت بذری تا اول آذرماه قابل برداشت نبود، ولی کشت نشایی با چهار اندازه گیاهچه بین یک تا پنج روز موجب زودرسی نسبت به کشت بذری شد. در این تاریخ کاشت، کشت نشایی تاثیر معنی داری بر مقدار عملکرد (361 تا 441 گرم در مترمربع) داشت ولی میزان نیاز آبیاری خالص (271 تا 300 میلی متر) تحت تاثیر کشت نشایی قرار نگرفت. نتیجه گیری شد که کشت نشایی موجب کاهش نیاز آبیاری نمی شود، در تاریخ کاشت زود باعث افزایش عملکرد نمی شود، ولی تاریخ کاشت های 1 و 15 تیرماه که کشت بذری قبل از اول آذرماه قابل برداشت نیست، کشت پنبه را ممکن می سازد. در تاریخ کاشت 30 تیرماه کشت بذری و نشایی هر دو موجب اختلال در کشت محصول بعدی می شوند و قابل استفاده نیستند. در هیچ یک از تاریخ های کاشت، کشت نشایی به دلیل هزینه زیاد آن، به لحاظ اقتصادی قابل توصیه نیست.