نوتاریخ گرایی در ادبیات معاصر ایران

در جوامع مختلف، همواره تفکر و نگرش نویسندگان تحت تاثیر شرایط سیاسی، اجتماعی و فرهنگی آن جامعه بوده است. علاوه بر شرایط تاریخی، سیاسی و اجتماعی جامعه، شخصیت و زندگی خود نویسندگان نیز در خلق آثارشان تاثیرگذار بوده و به نوعی در تاروپود آن تجلی یافته است. نویسندگان ایرانی هم از این قاعده مستثنی نبوده اند و با این رویکرد خالق آثار تاثیرگذار شاخصی شده اند. این مقاله، براساس رویکرد نوتاریخ گرایی و مبتنی بر نظریه های فوکو و گرینبلت، می کوشد ابتدا تاثیر روش زندگی و شخصیت نویسندگان ادبیات معاصر ایران را بر خلق آثارشان جست و جو کند و سپس تاثیرپذیری آنان را از زوایای پنهان و آشکار روابط و مناسبات اجتماعی، سیاسی و اعتقادی جامعه طی سالهای 1300 تا 1380 بررسی کند. چرایی انتخاب نویسندگان و آثارشان در پیوند با رویدادهای اجتماعی از پرسشهای اصلی است که سعی خواهد شد به آن پاسخ داده شود. داده ها نشان میدهد آفرینش هر رمان یا داستان کوتاه در شبکه پیچیده ای از عناصر مختلف قرار دارد و رمان فقط محصول نویسنده و نبوغ و خلاقیت او نیست. نویسنده متاثر از گفتمان های خاصی در اجتماع است و کیفیت زبان و مضامین انتخابی او، علاوه بر آنکه برآمده از عوامل متعدد وشبکه پیچیده ای از نگرشها و انگیزه های او و نیز شرایط سیاسی، اجتماعی فرهنگی جامعه است، پاسخی نیز به نیازهای جامعه است.