بررسی مولفه های عدالت اجتماعی و نگرش به زنان در کتابهای سیاست نامه، روضه العقول، سندبادنامه و فرائدالسلوک

آثار ادبی از دیرباز یکی از منابع اصلی بررسی و تحلیل مسایل سیاسی و اجتماعی جوامع گذشته بوده ‌است. نویسندگان بعنوان قشر آگاه جامعه، این مسایل را در آثار خود بازتاب داده‌اند؛ از جمله این مشاهیر خواجه نظام‌الملک، محمد‌بن‌غازی ملطیوی، ظهیری سمرقندی و اسحاق‌بن ‌ابراهیم سجاسی هستند که در فواصل قرون پنجم تا هفتم هجری زیسته‌ و بواسطه حضور در مسند سیاست یا نشست‌وبرخاست با افراد مرتبط با سیاست و اجتماع، با زیر‌و‌بم زندگی واقعی جامعه عصر خویش آشنایی داشته‌اند. این پژوهش به مطالعه و بررسی مسایل اجتماعی بازتاب‌یافته در کتب سیاست‌نامه، روضه‌العقول، سندبادنامه و فرایدالسلوک پرداخته و مسایل اجتماعی را در قالب مولفه‌های عدالت اجتماعی و زنان و کارکردهایشان بررسی نموده و میزان توجه نویسندگان به مولفه‌ها و شاخصه‌های آنها را نشان داده است.

این پژوهش بشیوه اسنادی همراه با تحلیل کمی و کیفی انجام گرفته است.

یافته‌ها:

در چهار اثر مذکور نگرش به مفهوم عدالت اجتماعی و امور زنان تقریبا یکسان است.

نتیجه‌گیری:

توجه به مولفه عدالت اجتماعی در کتاب سیاست‌نامه بیشتر بوده و از این میان توجه به تظلم و دادخواهی قابل توجه است و در سه کتاب دیگر بیشتر به حمایت از محرومان توجه شده است. از نظر مسایل زنان نیز خواجه نظام‌الملک بیشتر به کمخردی زنان نظر داشته و مولف فرایدالسلوک حیا و وفای زنان را مورد توجه قرار داده است. در سندبادنامه نیز بسامد اشاره به زنان کم‎عقل و هوسران بیشتر است و در روضه‌العقول زنان کم‎عقل، هوسران و خردمند با بسامد یکسان مطرح شده‌اند.