اثر آرایش کاشت بر برخی صفات کمی و کیفی مرتبط با عملکرد غده و کارایی مصرف آب ارقام سیب زمینی (Solanum tuberosum) در منطقه اردبیل

زراعت سیب زمینی نقش تعیین کننده ای در اقتصاد استان اردبیل دارد و اساس تغییرات اقتصادی و حتی معیشتی مردم متاثر از تولید و عرضه این محصول استراتژیک بوده و به نوعی در جریان زندگی اقتصادی مردم دخالت دارد. این تحقیق با هدف افزایش بهره وری آب و عملکرد غده سیب زمینی با انتخاب آرایش کاشت مناسب برای منطقه اردبیل طی سال های 97-1396 اجرا شد. در این آزمایش دو فاکتور شامل (آرایش کاشت و ارقام سیب زمینی) هر کدام در چهارسطح (دو ردیف با عرض کاشت 150 سانتی متر با دو نوار تیپ در دو پشته، سه ردیف با عرض کاشت 150 سانتی متر با دو نوار تیپ در روی یک پشته، چهار ردیف با عرض کاشت 150 سانتی متر در روی دو پشته و در هر پشته دو ردیف و روش مرسوم یعنی یک نوار تیپ و دو ردیف با عرض کاشت 150 سانتی متر با آبیاری غرقابی) و ارقام سیب زمینی به نام های (آگریا، میلوا، جلی و بانبا) با طبقه بذری گواهی شده بر اساس آزمایش اسپیلت بلوک بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. بر اساس نتایج به دست آمده آرایش کاشت بر ارتفاع بوته، تعداد ساقه اصلی در بوته، تعداد غده در بوته، عملکرد غده، کارایی مصرف آب، درصد نیتروژن کل، ویتامین ث و قندهای احیایی غده معنی دار شد. حداکثر عملکرد غده و کارایی مصرف آب مربوط به ارقام میلوا و جلی با آرایش کاشت چهار ردیف با فاصله عرض کاشت 150 سانتی متر در روی دو پشته و در هر پشته دو ردیف و یک نوار تیپ، به ترتیب 80/75 و32/72 تن در هکتار و 13/10 و 66/9 کیلوگرم بر متر مکعب حاصل شد، به طوری که عملکرد غده این دو رقم نسبت به روش مرسوم کشت به ترتیب 49 و 85/41 تن در هکتار و کارایی مصرف آب 25/8 و 52/7 کیلوگرم بر متر مکعب افزایش نشان داد. بر اساس نتایج تجزیه به عامل ها، صفات ارتفاع بوته، تعداد ساقه اصلی در بوته، عملکرد غده و کارایی مصرف آب در آرایش کشت چهار ردیف با فاصله عرض کاشت 150 سانتی متر در رقم میلوا دارای بیشترین مقدار بودند. باتوجه به افزایش قابل توجه عملکرد وکاهش مصرف آب درآرایش کاشت چهار ردیف با فاصله عرض کاشت 150 سانتی متر در روی دو پشته و در هر پشته دو ردیف و یک نوار تیپ، این الگوی کشت برای منطقه اردبیل و مناطق هم اقلیم قابل توصیه است.