مطالعه علم سنجی رساله های حوزه اقتصاد اسلامی در ایران

مطالعات علم سنجی در ترسیم روند توسعه و گسترش علم نقش اساسی دارند. هدف این مقاله، مطالعه ی علم سنجی رساله های حوزه ی اقتصاد اسلامی منتشر شده در ایران از ابتدای سال 1372 تا ابتدای سال 1397 می باشد.

مواد و روش ها: 

این پژوهش از نوع کاربردی بوده و با استفاده از روش تحلیل محتوای کمی صورت گرفته است. جامعه ی آماری پژوهش از 215 عنوان رساله تشکیل شده است که در دانشگاه ها و مراکز آموزشی کشور منتشر شده اند. داده های پژوهش با بکارگیری ابزار سیاهه وارسی گردآوری و با استفاده از نرم افزارهای Excel و Tagol مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفته اند.

یافته ها:

 یافته های پژوهش نشان می دهد، دانشگاه امام صادق (ع) با 45، حوزه علمیه قم با 41 و دانشگاه علامه طباطبایی با 16 عنوان رساله، بیشترین تعداد رساله ها را در این حوزه تولید نموده اند. از کل رساله ها؛ 56 عنوان رساله (26 درصد) در موضوع فقه مالی اسلامی بوده، نظام اقتصادی اسلام با 32 (15 درصد) و حقوق مالی اسلامی با 28 عنوان رساله (13 درصد) در رتبه های بعدی قرار دارند. بیشترین روش پژوهش بکارگرفته شده در نگارش رساله ها نیز روش تحلیلی توصیفی با رویکرد فقهی (با 49 مورد و 23 درصد از کل رساله ها) بوده است. همچنین، رشته های آموزشی علوم اقتصادی با 56، علوم اسلامی با 42 و فقه و مبانی حقوق اسلامی با 32 عنوان رساله، بیشترین تعداد رساله ها را در این حوزه منتشر نموده اند.

نتیجه گیری: 

نتایج پژوهش حاکی از تنوع رساله ها در این حوزه می باشد، لیکن، توجه بیشتر به مباحث اقتصادی، فقهی و حقوقی در این حوزه، موجب مغفول ماندن مباحث فنی مانند مالی و حسابداری در این زمینه شده است.