واکنش شاخص فوکس در شرکت هایی با احتمال وجود تقلب مبتنی بر روش شناسی تحلیل محتوا: آزمون تجربی فرضیه افشای ناقص

فرضیه افشای ناقص استدلال می کند که برخی شرکت ها بنا به دلایلی اطلاعات را به صورت ناقص، پیچیده، دشوار و سخت افشاء می نمایند. یکی از دلایلی که منجر به افشاء اطلاعات به صورت دشوار می شود، وجود گزارشگری مالی متقلبانه است. تقلب مدیر را ترغیب می نماید تا اطلاعات را به صورت پیچیده افشاء نماید تا ذهن استفاده کنندگان از اطلاعات مالی، به مسایل دیگری بجز تقلب متمایل شود. طی دهه های اخیر، پیچیدگی، دشواری و خوانایی متون گزارش ها و اطلاعات مالی توجه بسیاری از ناظران بازارهای مالی را به خود جلب نموده است. ولی پژوهش های تجربی اندکی به بررسی پیامدهای پیچیدگی، دشواری و خوانایی متون گزارش ها و اطلاعات مالی پرداخته اند. بر این اساس هدف از پژوهش پیش رو بررسی واکنش شاخص فوکس در شرکت هایی با احتمال وجود تقلب است. شاخص فوکس معیاری جهت شناسایی دشواری و پیچیدگی صورت های مالی است. روش اجرای پژوهش مبتنی بر رویکرد تحلیل محتوا و بر اساس فرضیه افشای ناقص طرح ریزی شده است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1388 تا 1395 می باشد. حجم نمونه بر اساس حذف نظام مند بالغ بر 112 شرکت می باشد. فرضیه پژوهش با بهره گیری از مدل رگرسیون چندگانه و آزمون والد مبتنی بر تکنیک داده های ترکیبی مورد آزمون قرار گرفت. مطابق با فرضیه افشای ناقص، شواهد پژوهش حاکی از آن است شرکت هایی که احتمال وجود تقلب در آن ها بالا است، گزارش های مالی پیچیده تر با خوانایی کمتری نسبت به شرکت هایی که احتمال وجود تقلب در آن ها پایین تر است، منتشر می کنند. یافته های پژوهش حاضر ضمن پر کردن خلاء پژوهش های صورت گرفته در زمینه پنهان سازی رفتار فرصت طلبانه مدیران پیرامون عدم افشاء اطلاعات صورت های مالی، می تواند برای افزایش سرمایه گذاران بالقوه، سازمان بورس اوراق بهادار و سایر ذینعفان اطلاعات حسابداری در امر تصمیم گیری مفید باشد.