دیپلماسی و پرهیز از یکجانبه گرایی؛ تنها راه مقابله پایدار با تهدیدات سایبری

دیپلماسی می‌تواند به ایجاد بازدارندگی طولانی‌مدت در فضای سایبری کمک کند. با استفاده از دیپلماسی هم می‌توان درمورد خطر انتقام‌گیری سایبری به دشمنان هشدار داد و هم می‌توان از آن برای افزایش امنیت سایبری در عرصه بین‌المللی و برنامه‌ریزی برای انجام اقدامات بازدارنده مشترک در برابر حملات سایبری استفاده کرد. قبلا کارآیی دیپلماسی در جلوگیری از توسعه سلاح‌های کشتارجمعی کمابیش ثابت شده است و می‌توان از این ابزار اعتمادساز در عرصه دیپلماسی برای افزایش همکاری دولت‌ها، ارتقاء شفافیت و پیش‌بینی‌پذیر کردن رفتار دولت‌ها در این حوزه، با هدف کاهش خطر سوءتعبیر رفتار یکدیگر و تشدید درگیری‌ها استفاده کرد. همچنین باید برای ایجاد هنجارها و ارزش‌های بین‌المللی مشترک در حوزه امنیت سایبری ازطریق دیپلماسی فعال چندجانبه اقدام کرد؛ بدین‌ترتیب، درک مشترک موضوعات مربوط به امنیت سایبری توسط دولت‌ها، و تعریف منافع مشترک و یافتن راه‌هایی برای کاهش واگرایی منافع در حوزه امنیت سایبری ممکن می‌شود. دستیابی به این هنجارهای مشترک بین‌المللی، همکاری دولت‌ها برای تعریف اهداف مشترک در حوزه امنیت سایبری را نیز ممکن می‌کند.
تحقق این چشم‌انداز با چالش‌های زیر مواجه است:1. فرایند دیپلماتیک ایجاد هنجارهای مشترک بین‌المللی در حوزه امنیت سایبری زمان‌بر است؛ زیرا برای این کار، ابتدا باید ارزش‌های مشترکی شناسایی شوند و دولت‌ها تعقیب این ارزش‌ها را منطبق بر منافع ملی خودشان بدانند؛ اما هم‌اکنون دولت‌ها در این حوزه، ارزش‌های متفاوت و چه‌بسا متضادی را تعقیب می‌کنند.
2. علاوه‌بر دولت‌ها، بازیگران غیردولتی متعددی مانند شرکت‌های بزرگ فناوری، متخصصان فناوری اطلاعات و غیره در حوزه امنیت سایبری اثرگذار و تصمیم‌گیر هستند و باید در این مباحث شرکت داده شوند. بسیاری از این بازیگران خواستار دخالت حداقلی دولت‌ها در فضای مجازی هستند که این امر با اهداف و نظرات بسیاری از دولت‌ها در تضاد است.
3. هنجارهای یادشده حتی بعد از تدوین و تصویب در سازمان‌های بین‌المللی از نظر حقوقی الزام‌آور نیستند و موفقیت‌آمیز بودن آنها به‌طور کامل به اعتماد دولت‌ها به یکدیگر بستگی دارد. عقد پیمان‌ها و کنوانسیون‌هایی برای تنظیم رفتار دولت‌ها در فضای سایبری، به‌علت نبود ارزش‌ها و دیدگاه‌های مشترک میان دولت‌ها در این زمینه و نیز به‌سبب دشواری یافتن روش‌هایی برای تایید انطباق یا عدم انطباق عملکرد دولت‌ها با مفاد چنین پیمان‌هایی، دور از دسترس است.
4. سرعت پیشرفت فرایندهای دیپلماتیک در جهان برای افزایش امنیت و ثبات در فضای سایبر، در مقایسه با سرعت پیشرفت‌های حوزه فناوری بسیار اندک است.