مراکز ایران شناسی و آموزش زبان و ادبیات فارسی در آسیای مرکزی و قفقاز؛ ضرورت عبور از رویکردهای سنتی و ورود به فرایند تجاری سازی

ایران شناسی یکی از مهم ترین ظرفیت های فرهنگی و دیپلماسی عمومی ایران در سطح مناطق آسیای مرکزی و قفقاز جنوبی به شمار می رود. متاسفانه با وجود ظرفیت بسیار ارزشمند ایران شناسی در آسیای مرکزی و قفقاز جنوبی و حمایت های مادی و معنوی که نهادهای مختلفی مانند وزارت علوم، تحقیقات و فناوری اطلاعات (معاونت زبان فارسی و ایران شناسی در معاونت گسترش زبان فارسی و ایران شناسی در خارج از کشور)، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی رایزنی های فرهنگی ایران در منطقه)، بنیاد سعدی و بنیاد ایران شناسی از کرسی ها و مراکز ایران شناسی در سطح کشورهای مختلف این مناطق در 25 سال گذشته داشته اند، اما واقعیت آن است که به دلیل عدم ورود به فرایند تجاری سازی زبان و ادبیات فارسی و ایجاد فرصت-های شغلی برای فارغ التحصیلان کرسی های ایران شناسی، وضعیت کرسی های رقیب (روسی، چینی، انگلیسی، ترکی استانبولی، عربی و کردی و سایر زبان ها) در موقعیت و شرایط به مراتب بهتری قرار گرفته است و در بسیاری از نقاط شاهد تضعیف و کوچک شدن کرسی ها و مراکز ایران شناسی هستیم. از آنجا که لازمه هرگونه سیاستگذاری منسجم، یکپارچه و هدفمند، آگاهی از وضعیت ایران شناسی در هر یک از کشورهای منطقه آسیای مرکزی و قفقاز جنوبی است، لذا ضرورت دارد در یک مطالعه جامع و واقع بینانه، شرایط، مشکلات و چالش های این مراکز آسیب شناسی شود و راهکارهای عملی برون رفت از وضعیت کنونی به ویژه عبور از رویکردهای سنتی و ورود به فرایند تجاری سازی زبان و ادبیات فارسی و ایجاد فرصت های شغلی برای فارغ التحصیلان کرسی های ایران شناسی مورد مطالعه و تبیین قرار گیرد.