اثر تجویز گلوکونات کلسیم بر هیپوکلسمی ناشی از تعویض خون در نوزادان

تعویض خون یکی از راه های درمانی هیپر بیلی روبینمی نوزادی است، اما علیرغم نقش درمانی بسیار مهم می تواند عوارض مهمی داشته باشد. یکی از عوارضی که بعضی از مولفین ذکر می کنند هیپوکلسمی است ولی در این مورد اتفاق نظر وجود ندارد، از اینرو برخی مطالعات تجویز گلوکونات کلسیم را در نوزادانی که تعویض خون می شوند توصیه می نمایند در حالیکه برخی مطالعات تفاوتی در میزان بروز هیپوکلسمی بین نوزادانی که کلسیم گرفته با آنانی که کلسیم نگرفته اند، مشاهده نکرده اند. از آنجائیکه در این مورد اتفاق نظر وجود ندارد مطالعه مذکور با هدف مقایسه میزان بروز هیپوکلسمی با و بدون تجویز کلسیم در حین تعویض خون انجام شده است.
در یک کارآزمایی بالینی تعداد 40 نوزاد بستری شده در بیمارستان حضرت علی اصغر (ع) زاهدان در سال 1380 تا 1381 که به علت هیپربیلی روبینمی بستری شدند مورد مطالعه قرار گرفتند. این تعداد به طور تصادفی به دو گروه تقسیم شدند بطوریکه هر دو گروه از نظر نارس بودن همسان شدند. به 22 نوزاد در حین تعویض خون به ازاء هر 100 سی سی خون تعویض شده، یک سی سی گلوکونات کلسیم 10 درصد تزریق شد و 18 نوزاد دیگر کلسیم دریافت نکردند. در هر دو گروه کلسیم سرم قبل از تعویض خون، بلافاصله بعد و 6 ساعت پس از تعویض خون به روش کملکسومتریک اندازه گیری شد و آنالیز یافته ها با استفاده از آزمون دقیق فیشر و کای اسکوئر انجام شد.
4 نوزاد در گروه بدون تجویز کلسیم (هر 4 نوزاد مذکورنارس بودند) پس از تعویض خون هیپو کلسمیک شدند که تفاوت آن معنی دار بود (P<0.03) در حالیکه در نوزادان ترم بدون تجویز کلسیم نیز کاهش سطح کلسیم نسبت به کلسیم قبل از تعویض خون مشاهده شد اما هیچ یک در حد هیپوکلسمیک نبود. در گروهی که کلسیم تجویز شده بود، پس از تعویض خون هیپوکلسمی مشاهده نشد اما بروز هیپرکلسمی افزایش معنی داری نسبت به گروه بدون تجویز کلسیم داشت، که بیشتر در نوزادان ترم اتفاق افتاد (p<0.028) بر اساس یافته های مذکور می توان پیشنهاد نمود که در طی تعویض خون در نوزادان نارس کلسیم تجویز شود در حالیکه در نوزادان ترم بدلیل بروز احتمالی هیپرکلسمی لزومی به تجویز کلسیم حین تعویض خون وجود ندارد هر چند ممکن است نیاز باشد مطالعات وسیع تری در این زمینه انجام شود.