ارزیابی عملکرد ریشه و صفات مورفولوژیک 15 اکسشن و رقم کاسنی (Cichorium intybus L) در اراضی جلگه ای شمال کشور

به منظور ارزیابی عملکرد ریشه و صفات مورفولوژیک 15 اکسشن و رقم کاسنی بومی و وارداتی(Cichorium intybus L.، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با پنج تکرار در مزرعه ایستگاه تحقیقات خشکه داران تنکابن استان مازندران در سال های 97-1395 اجرا شد. در این تحقیق صفات تعداد برگ در بوته، طول و عرض برگ، ارتفاع بوته، عملکرد تر و خشک ریشه و بعضی از صفات کیفی ازجمله شکل و قطر ریشه، کرک دار بودن برگ و ساقه، زمان ساقه روی، چوبی بودن بافت تاج ریشه، دوره زایشی و دیرزیستی ارقام و اکسشن ها اندازه گیری شد. در سال اول برداشت ریشه انجام نشد و در سال دوم در انتهای مرحله رزت (آغاز ساقه روی)، برداشت ریشه و اندازه گیری های مربوطه انجام شد. داده های هر یک از صفات مورفولوژیک و عملکردی به صورت جداگانه تجزیه شدند. نتایج نشان داد که رقم Selenite بیشترین عملکرد ریشه تر (45/35 تن در هکتار) و خشک (57/9 تن در هکتار) را داشت و به تنهایی در گروه اول دسته بندی میانگین ها قرار گرفت. نتایج تجزیه به مولفه های اصلی بر اساس عملکرد و صفات مورفولوژیکی نشان داد که دو مولفه اول و دوم در مجموع 72 درصد از واریانس کل را توجیه نمودند. بر اساس نتایج تجزیه خوشه ای به روش Ward، ارقام و اکسشن های کاسنی مورد ارزیابی در چهار گروه دسته بندی شدند. بیشترین فاصله ژنتیکی بین خوشه دو (اکسشن بهشهر) و خوشه چهار (ارقام خارجی) بدست آمد. نتایج حاصل از تجزیه خوشه ای و تجزیه به مولفه های اصلی باهم مطابقت داشتند. بر اساس نتایج این پژوهش، اکسشن تنکابن از خوشه اول را می توان برای انجام تلاقی با رقم پرمحصول Selenite در برنامه اصلاحی آینده کاسنی های بومی در نظر گرفت.