علل وریشه های جرم

روزافزون جرم و جنایت یکی از مشکلاتی است که انسان عصر حاضر با آن روبه رو است. نگارنده اعتقاد دارد که علت اصلی این مشکلات، جدا شدن انسان از فطرت انسانی و آموزه‌های وحیانی است; در حالی که قرآن کریم از بینش‌ها و راه حل‌های عملی برای فایق آمدن بر این مشکلات و پیشگیری از انحراف‌های اجتماعی سرشار است. وی با رویکردی قرآنی، عوامل و ریشه‌های درونی جرم و انحراف را پژوهش کرده است. در یک بخش از رساله، به بحث از سابقه، تعریف، هدف و فایده آسیب شناسی اجتماعی، ماهیت انحراف و کجروی از منظر جامعه شناسی، و ذکر برخی دیدگاه‌ها در این زمینه و نیز ذکر اقسام انحراف و کجروی از زاویه آسیب شناسی اجتماعی و از نگاه آیات قرآن پرداخته، و در بخش دیگر، علل و عوامل پیدایش انحراف و جرم را در تبیین مفاهیمی چون عامل، علت، انگیزه و شرط جرم و نیز تک عاملی بودن جرم و انحراف و جزمیت یا عدم جزمیت عوامل آن و نیز عوامل درونی جرم و انحراف، از جمله وراثت، عوامل زیستی و عوامل روانی عاطفی آن بررسی کرده، و در هر مورد آیات مربوط به موضوع را آورده رشد است
شیوه تدوین، تنظیم، تقسیم، تبویب و ترتیب مواد یک قانون از امور شکلی آن است، اما نقش آن در ارایه قانونی جامع و مانع، پرهیز از تداخل، تعارض و تکرار و سهولت دست یابی به مواد قانونی امری انکارناپذیر است.
از اقدامات بایسته و شایسته قانون گذار بعد از انقلاب اسلامی، تغییر قوانین جزایی ایران و تدوین و تنظیم آن بر مبنای فقه جزایی اسلام و با عنوان قانون حدود، قصاص و دیات است که در فضای متلاطم و جنجالی بعد از پیروزی انقلاب انجام پذیرفت. اما انتظار می‌رفت بعد از گذشت چندین سال، قانون گذار در فضایی آرام و مناسب و با بهره گیری از تجربه به دست آمده، به رفع اشکالات و نواقص محتوایی و ساختاری آن بپردازد.
قانون مجازات اسلامی مصوب 1370 که بر مبنای فقه جزایی اسلام تدوین و تصویب شده است به لحاظ ساختاری دارای اشکالاتی هم چون عدم سودمندی، عدم جامعیت، عدم تدوین اصول و قواعد کلی و پرداختن به قضایای جزیی، تعارض، حجیم بودن و پیچیدگی مواد، اصطلاحات و نهادهای مبهم، رویه‌های متعدد درباره تعریف جرایم، تفصیل‌های غیر ضروری و بی نظمی و نادرستی تقسیمات، طبقه بندی مواد، انتخاب عناوین و واژه‌ها و ترتیب و تعیین جایگاه مواد، می‌باشد که این امر مخاطبان و مراجعان به آن را دچار مشکل می‌سازد.