بررسی اثر تغییرات اقلیمی هولوسن میانه بر جوامع دوره سیلک III در شمال ایران مرکزی بر اساس رسوب شناسی محیطی محوطه مافین آباد اسلامشهر

محوطه باستانی مافین آباد، در بخش مرکزی اسلامشهر و 3 کیلومتری جنوب روستای مافین آباد در استان تهران واقع است. این محوطه در سال های 1384 و 1385 به سرپرستی احمد چایچی امیرخیز مورد بررسی و کاوش قرار گرفته است. همچنین، با حفر چند گود و گمانه پیرامون آن، رسوب شناسی محیطی شده است. سفال های مافین آباد عمدتا هم افق با دوره های سیلک II تا III4-5هستند؛ اما، تعداد بسیار اندکی سفال سیلک III6-7b نیز در محوطه مزبور یافت شده است. بر طبق بررسی های رسوب شناختی، لایه ای رسوبی روی یک لایه خاک خاکستری دارای سفال های سیلک III4-5را پوشانده است که احتمالا گویای طغیان رودخانه باستانی نزدیک این محوطه است. پژوهش های دیرین اقلیم نشان می دهند که باوجود شرایط کلی بهینه اقلیمی طی هولوسن میانه در مناطق تحت تسلط بادهای غربی در غرب آسیا، اما رویدادهای خشکی طی هزاره چهارم ق.م رخ داده اند. این تغییرات اقلیمی ناگهانی، احتمالا با رویدادهای آب وهوایی حدی مانند خشکسالی های شدید و بارش های سیل آسا همراه بوده است، به طوری که طغیان رودخانه ها و جاری شدن سیلاب های عظیم در دشت ها و مخروط افکنه ها را در پی داشته است. گسستگی استقرار در محوطه های مس سنگی دشت تهران در اواخر دوره سیلک III4-5 و روند کاهشی استقرارگاه های هم افق با سیلک III6-7b و IV و در تعقیب آن، افول عصر مفرغ در شمال ایران مرکزی، می تواند موید تغییرات اقلیمی اواخر عصر هولوسن میانه باشد.