پهنه بندی آسیب پذیری فرسایش کناره ای (مطالعه موردی: رودخانه هفت چشمه قزوین)

رودخانه ‏ها سیستمی پویا بوده و برای رسیدن به تعادل بستر در مسیر خود برداشت، حمل، و رسوب‏ گذاری می‏کنند. به همین دلیل، مشخصه‏ های مورفولوژیک آن‏ها به ‏طور پیوسته در طی زمان تغییر می‏کند. در این پژوهش از روش پهنه ‏بندی آسیب‏ پذیری فرسایش کناره برای بررسی عوامل موثر (شیب کناره، الگوی پیچان رودی، شیب طولی رودخانه، فرسایش خاک، پوشش گیاهی، فعالیت‏های انسانی، و تنش برشی نزدیک کرانه) در ناپایداری و فرسایش کناری رودخانه هفت‏ چشمه در روستای رزجرد از توابع استان قزوین بخش رودبار الموت (معلم کلایه) و به طول تقریبی 11 کیلومتر استفاده شده است. با استفاده از نقشه ‏های توپوگرافی، تصاویر گوگل ارث، و بازدیدهای میدانی، پارامترهای هر بازه بررسی شد و سپس پهنه‏ بندی رودخانه از نظر مخاطره ‏آمیزبودن آن به پنج منطقه خیلی زیاد، زیاد، متوسط، کم، و خیلی کم تقسیم شد. نتایج نشان داد بیشتر بازه‏ ها در رودخانه هفت‏ چشمه از نظر حساسیت به فرسایش در وضعیت متوسط قرار دارند. اما در بازه ‏های 8 و 9 به دلیل فعالیت انسانی زیاد در حریم رودخانه در طبقه متوسط تا زیاد از نظر مخاطره قرار گرفته‏ اند. همچنین، در همه بازه ‏ها به ‏جز بازه 10 به‏دلیل حساسیت مواد کناره نسبت به فرسایش در طبقه متوسط تا زیاد قرار گرفته‏ اند.