تحلیل مصرف انرژی در بخش های اقتصادی و نقش آن در آلایندگی محیط زیست در ایران با تاکید بر انرژی برق و غیربرق

در این مطالعه تلاش بر آن است تا اثر مصرف انرژی بر آلایندگی محیط زیست در ایران مورد بررسی قرار گیرد. برای این منظور یک الگوی پایه (کل اقتصاد) و سه الگوی بخشی (بخش های خانگی، تجاری و عمومی؛ صنعت و حمل ونقل) با رهیافت خودتوضیحی با وقفه های توزیعی در دوره زمانی 1350-1396 برآورد شد. نتایج حاصله از برآورد الگو در قالب مصرف کل در بلندمدت نشان می دهد که در سطح کل اقتصاد و در بخش های خانگی، تجاری و عمومی، صنعت و حمل ونقل؛ مصرف کل حامل های انرژی با اثری مثبت بر انتشار دی اکسیدکربن همراه است. بررسی اثر مصرف انرژی برق و غیربرق بر انتشار دی اکسیدکربن در سطح کل اقتصاد در بلندمدت نشان می دهد که مصرف انرژی برق اثری معنادار بر انتشار دی اکسیدکربن ندارد؛ در حالی که در این بازه مصرف انرژی غیربرق اثری مثبت بر انتشار دارد. همچنین در بخش خانگی، تجاری و عمومی، انرژی برق و غیربرق با اثری مثبت بر انتشار دی اکسیدکربن همراه است. نتیجه دیگر آنکه در بخش صنعت و حمل ونقل مصرف انرژی برق اثر معناداری بر انتشار دی اکسیدکربن از این دو بخش ندارد؛ در حالی که مصرف انرژی غیربرق با اثری مثبت بر انتشار از بخش صنعت و حمل ونقل همراه است. همچنین از حیث اندازه اثرگذاری در بلندمدت، انتشار دی اکسیدکربن نسبت به مصرف انرژی (کل، برق و غیر برق) در سطح کل اقتصاد و بخش صنعت کم کشش، در بخش خانگی، تجاری و عمومی تقریبا دارای کشش واحد؛ و در بخش حمل و نقل کشش پذیر است. در باب مصرف انرژی برق نیز اندازه کشش تنها در بخش خانگی، تجاری و عمومی معنادار بوده و منفی است. در باب مصرف انرژی غیر برق، انتشار دی اکسیدکربن در سطح کل اقتصاد و بخش ها کم کشش بوده ولی با اینحال در بخش حمل و نقل اندازه کشش بیش از دو بخش دیگر است. در این راستا پیشنهاد می شود که به مصرف انرژی های تجدیدپذیر با میزان آلایندگی کمتر به عنوان جایگزینی مناسب برای سوخت های فسیلی در بخش های مختلف اقتصادی کشور توجه ویژه شود.